Page 83 - Yeşil Mucize Fotosentez

Yapraktaki Tasar›m Ve Yaprak Çeflitleri

Bir yapraktan bafllay›p, gövde etraf›nda dönerek ayn› hizadaki
di¤er yapra¤a rastlay›ncaya kadar yap›lan tur say›s› ile, bu tur-
lar s›ras›nda karfl›lafl›lan yaprak say›lar› bize Fibonacci say›-
s›n› verir. E¤er saymaya ters yönden bafllarsak bu kez ayn›
yaprak say›s› için farkl› tur say›s› elde ederiz. Her iki yönde-
ki tur say›s› ile bu turlar s›ras›nda karfl›lafl›lan yaprak sa-
y›s› bize üç ard›fl›k Fibonacci say›s›n› verir.

kadar yapmam›z gereken tur say›s› (N) ile, bu turlar ara-
s›nda karfl›laflt›¤›m›z yaprak say›lar›n› (P), s›ras›yla N ve P

ile gösterirsek, P/N oran›, bitkilerde "yaprak diverjans›" olarak adland›r›-
l›r. Bu oranlar çay›r bitkilerinde (otlarda) 1/2, batakl›k bitkilerinde 1/3,
meyve a¤açlar›nda (elma) 2/5, muz türlerinde 3/8, so¤angillerde
5/13'tür. 27

Ayn› türe ait her a¤ac›n bu orandan haberdar olup, kendi cinsi için
belirlenmifl orana uymas› büyük bir mucizedir. Örne¤in bir muz a¤ac› bu
oran› nereden bilir ve bu orana nas›l uyabilir? Bu hesaba göre, her muz

1
Yandaki resimde üstte görülen bitkide,
5 ilk yapra¤›n hemen üstündeki yapra¤a
4 3
4 ulaflmak için saat yönünde üç tur dön-
3 mek ve yol üzerinde 5 yaprak geçmek
gerekir. Saatin aksi yönünde dönüldü-
2 5
¤ünde ise sadece iki tura ihtiyac›m›z ola-
1 2
cakt›r. Dikkat ederseniz elde edilen say›-
lar 2, 3 ve 5 ard›fl›k Fibonacci say›lar›d›r.
1 8
4 7 Alttaki bitkide ise, 8 yaprak geçerek saat
6 yönünde 5 tur, aksi yönde ise 3 tur göv-
7 6 de çevresinde dönülür. Bu kez 3, 5 ve 8
4 5 ard›fl›k Fibonacci say›lar›n› elde ederiz.
3
8 Bu sonuçlar› üstteki bitki için: saat yö-
3
2 5 nündeki tur için yaprak bafl›na 3/5; ikinci
2 bitki içinse yaprak bafl›na 5/8 dönüfl ola-
1
rak ifade edebiliriz.

81