Page 94 - Yeşil Mucize Fotosentez

YEfi‹L MUC‹ZE FOTOSENTEZ

Yapra¤›n Bölümleri

Üst ve alt epidermis (yapra¤›n kabu¤u): Bu iki hücre katman›
mumsu dokuyu olufltururlar. Yapra¤›n en d›fl k›sm›n› oluflturan bu doku

çok farkl› bir yap›ya sahiptir. Özel hücreler taraf›ndan üretilen mumsu ya-
p›, yapra¤›n üzerinde su geçirmez bir tabaka oluflturur. Böylece afl›r› su
kayb›n› engeller. Günefl ›fl›¤›n› yans›t›r. Bitkinin gözenekleri kapand›¤›n-

da, bu doku sayesinde bitki bir balon gibi içindeki havay› ve s›v›lar› hap-
sedebilir. Epidermis tamamen transparand›r.

Mezofil : Bu dokunun da çok önemli ifllevleri vard›r. Fotosentez ya-
pan iki hücre katman›ndan meydana gelir: "Palisad mezofil" (sütun flek-

lindeki hücreler) çubuksu hücrelerden oluflur, "süngerimsi mezofil" ise
küresel hücrelerden meydana gelir. Bu hücreler fotosentez tesisleri olan
klorofilleri bar›nd›r›rlar. Bunun d›fl›nda çeflitli görevler için de özel yap›-

lara sahiptirler.

Hava boflluklar› : Hem süngerimsi hem de çubuksu mezofil (yap-
raklar›n yumuflak iç dokusu) hücrelerinin aras›nda hava boflluklar› var-
d›r. Süngerimsi mezofildeki hava boflluklar› daha büyük ve "stoma" ad›

verilen hava deliklerine daha yak›nd›r. Ancak bu yerleflim gelifligüzel de-
¤ildir. Bu sayede süngerimsi mezofil ihtiyac› fazla oldu¤u için, çubuksu
mezofile göre daha fazla karbondioksit al›r.

Gözenek (stoma): Bunlar yapra¤›n alt yüzündeki küçük deliklerdir.

Yapraklar›n›n üst yüzeyinde gözene¤e sahip olan birkaç bitki de vard›r.
Bu gözenekler yapra¤›n en özel parçalar›ndan biridir. Yapra¤›n d›fl dün-
yayla ba¤lant› kuran kap›s› gibi, yapra¤a havadan giren gazlar›, yaprak-

tan ç›kacak buhar›, yapra¤›n içindeki bas›nc› denetlerler. Bunun yan›nda
di¤er görevleri ve aç›l›p kapanmas›n› sa¤layan gözcü hücreleriyle birlik-
te bir tasar›m harikas›d›rlar.
Bir a¤aç daha fazla veya daha az hava almak istedi¤inde, yaprakla-

92