Page 170 - 40 Konuda Hücre
P. 170
erhangi bir sebeple kana kar›flan bir madde, hücre za-
r›na geldi¤i zaman hemen hücre içine giremez. Bü-
yüklü¤üne, kimyasal özelliklerine, faydal› veya zarar-
l› olufluna göre farkl› flekillerde karfl›lan›r. T›pk› bir ül-
kenin kap›s›ndaki gümrük kontrolleri gibi hücreye girifl yapacak bir
madde de s›k› bir kontrole tabi tutulur. Yabanc› bir madde ise kimlik
tespiti yap›l›r ve güvenli¤i tehdit etti¤ine karar verilirse s›n›r d›fl› b›ra-
k›l›r. Fakat kimi maddelerin girifl-ç›k›fl›, bir ülkenin kendi vatandafllar›-
na uygulad›¤› kolayl›k gibi kolaylaflt›r›lm›flt›r. Bu maddeler, ciddi ön-
lemlere tabi tutulmadan rahatl›kla hücreye girip ç›karlar. Hatta baz›la-
r›n›n hücreye özel girifl yetkileri vard›r. K›sacas› hücre zar›na gelen
maddeler kimliklerine göre çeflitli uygulamalarla karfl›lafl›rlar.
Bir maddenin hücre zar›ndan geçebilmesi -hücre zar›n›n maddesi
ile "kar›flabilmesi"- için ya¤da çözünebilir olmas› gerekir. Nas›l ki s›v›
ya¤› su ile kar›flt›rmay› ne kadar denersek deneyelim baflar›l› olamaz-
sak, benzer flekilde ya¤da çözünmeyen bir madde de hücre zar›na ka-
r›flamaz. Bu tür maddelerin geçifli için özel bir yöntem uygulan›r. Bu
moleküllerin geçiflinde, hücre zar›nda bulunan proteinler rol oynar.
168
