Page 122 - Canlılardaki Fedakarlık ve Akılcı Davranışlar
P. 122
120 CANLILARDAK‹ FEDAKARLIK
Genel olarak bir zebra sürüsü sald›r›ya u¤rad›¤›nda sürünün lideri
olan zebra geride kal›r ve difliler ile taylar önde koflarlar. Erkek zebra arka-
da zigzaglar çizerek koflar, çifteler atar, hatta geri dönüp sald›rgan hayvan-
lar› kovalad›¤› bile olur. 117
Yunuslar da hep grup halinde gezerler ve en büyük düflmanlar› olan
köpekbal›klar›na karfl› grupça karfl› koyarlar. Yunuslar, köpekbal›klar› yav-
rular›n› tehdit edecek flekilde yaklaflt›klar›nda iki yetiflkin yunus gruptan ay-
r›larak köpekbal›¤›n›n dikkatini kendi üzerlerine çekerler. Köpekbal›¤›n›n
dikkati baflka yöndeyken di¤er grup elemanlar› bir anda köpekbal›¤›n›n
çevresinin sararlar ve hepsi birden köpekbal›¤›na darbeler indirmeye bafllar-
lar. 118
Ama bundan daha ilginç bir baflka davran›fllar› daha vard›r. Yunus ai-
leleri genellikle ton bal›¤› sürüleriyle birlikte yüzer ve onlarla beslenirler. Bu
nedenle ton bal›¤› avc›lar› da yunus sürülerini takip ederler ve uygun gör-
dükleri yerde a¤lar›n› atarlar. Ancak ton bal›klar› için at›lan a¤lara bazen yu-
nuslar da tak›l›rlar. Yunuslar nefes alan canl›lar olduklar› için a¤a tak›ld›kla-
r›nda nefes alamad›klar› için panik olup floka girerler ve denizin dibine do¤-
ru inmeye bafllarlar. Ailelerine olan ba¤l›l›klar›ndan dolay›, di¤er yunuslar
da hemen a¤a tak›lan yunusun yard›m›na giderler. Tüm aile üyeleri a¤a ta-
k›lan yunusla birlikte suyun dibine iner ve onu kurtarmak için yukar› do¤-
ru itmeye çal›fl›rlar. Ancak bu çabalar›n›n sonucunda genellikle ço¤u solu-
num yapamad›klar› için ölürler. Üstelik bu, sadece tek bir yunus ailesine ait
bir davran›fl de¤ildir; tüm yunus aileleri benzer durumlarda ayn› özveriyi
gösterirler. 119
Gri balinalarda ise bir difli yaraland›¤› zaman, bir ya da birden fazla er-
kek balina ona yard›m ederler. Difliyi solunum yapabilmesi için su yüzeyin-
de tutar ya da onu katil balinalar›n sald›r›s›ndan korurlar. 120
Misk s›¤›rlar› da bir sald›rganla karfl›laflt›klar›nda kaçmak yerine ken-
dilerine bir güvenlik çemberi olufltururlar. Tüm grup üyeleri düflmana arka-
lar›n› dönmeden geri geri giderek bir daire haline gelirler. Yavrular bu daire-
nin merkezindedirler ve annelerinin uzun tüylerinin alt›nda saklan›rlar. Ye-
tiflkinler yavrular›n çevresini kuflatarak onlar› tam bir koruma alt›na al›rlar.