Page 53 - Canlılardaki Fedakarlık ve Akılcı Davranışlar

Canl›lar›n "Aile" ‹çindeki Fedakarl›klar› 51

yuvas›n›n giriflidir. Daha sonra ise gagas›n› mekik gibi kullanarak yaprak lif-
lerini di¤er liflerin üzerinden ve alt›ndan s›rayla geçirir. Dokuma ifllemi s›-
ras›nda her lifin ne kadar çekilmesi gerekti¤ini de hesaplayabilmelidir. Çün-
kü e¤er dokumas› gevflek olursa yuva hemen çöker. Ayr›ca yuvan›n son ha-
lini zihninde canland›rabilmelidir ki, duvarlar›n ne zaman kavislenece¤ine
veya d›flar› do¤ru ç›k›nt› verilece¤ine karar versin.
Girifli dokuduktan sonra yuvan›n duvarlar›n› dokumaya bafllar. Bunun
için bafl afla¤› durur ve içeriden çal›flmaya devam eder. Gagas›yla bir lifi di-
¤erinin alt›na sokar ve sonra hassas bir flekilde d›flar›da kalan ucunu tutar ve
s›k›ca çeker. Böylece son derece muntazam bir dokuma oluflturur. 36

Görüldü¤ü gibi dokumac› kufl yuvas›n› yaparken hep birkaç aflama
sonras›n› hesaplayarak hareket etmektedir. Önce yuvas› için en uygun mal-
zemeyi toplar, yuvay› dokumaya rastgele bir yerden bafllamaz. Önce girifli
oluflturur ve oradan duvarlara devam eder. Nerede kavis verece¤ini, nereyi
geniflletece¤ini çok iyi bilir. Üstelik bunlar› yaparken son derece ustaca, ak›l-
c› ve yetenekli tav›rlar sergiler, davran›fllar›nda hiçbir acemilik belirtisi gö-
rülmez. Ayn› anda iki ifli yapabilecek kadar (bir yandan aya¤› ile düflmeme-
si için yaprak lifini tutup di¤er yandan lifin öbür ucunu gagas›yla idare
eder) yeteneklidir. Hiçbir hareketi rastgele de¤il, aksine oldukça fluurlu ve
amaca yöneliktir.
Dokumac› kufllar›n baflka bir türü ise, ya¤murun etkisini göz önünde
bulundurarak "tavan› akmayan" çok sa¤lam bir yuva infla eder. Bu kufl, çev-
reden toplad›¤› bitki liflerini, a¤z›nda bulunan bir salg›yla kar›flt›rarak özel
bir harç imal eder. Bu salg› bitki liflerine esneklik ve su geçirmeme özelli¤i
kazand›r›r ve böylece yuva için mükemmel bir s›va malzemesi oluflur.
Yuva tamamlanana kadar geçen süre içerisinde bu ifllemleri defalarca
tekrar eden dokumac› kufllar›n gösterdikleri bu becerileri, tesadüfen, bilinç-
sizce kazand›klar›n› iddia etmek hiç kuflkusuz ki imkans›zd›r. Bu kufllar ev-

lerinin yap›m›nda -hiç zorlanmadan- ayn› anda bir mimar, bir inflaat mühen-
disi ve bir flantiye ustas› gibi çal›fl›rlar.
‹lginç yuvalar infla eden kufllar›n baflka bir örne¤i de Afrika'da yaflayan
dokumac› kufl türlerinden biridir. Bu kufllar, apartman gibi bölmelere ayr›l-