Page 164 - Hücre Zarındaki Mucize

HÜCRE ZARINDAKİ MUCİZE

Si naps Yol la rı

İn san da ki si nir sis te mi mil yar lar ca si nir hüc re sin den olu şan
komp leks bir ağ dır. Bu si nir hüc re le ri bir bir le riy le ve vü cut ta ki
di ğer hüc re ler le si naps adı ve ri len böl ge ler sa ye sin de ile ti şim
ku rar lar. Si naps lar kom şu si nir hüc re le ri nin bir bir le ri ne çok
yak laş tık la rı fa kat tam ola rak değ me dik le ri kü çük bö lüm ler dir.
Bir bir le ri ne te mas et me dik le ri için, sin yal ler bir hüc re den di ğe -
ri ne di rekt ola rak geç mez, si nir ile ti ci ler (ne urot rans mit ters) de -
ni len kim ya sal ara cı lar la boş luk lar dan ta şı nır lar.
İlk hüc re ye bir uya rı gel di ğin de bu, o hüc re nin hüc re le ra ra -
sı boş lu ğa ba zı si nir ile ti ci ler sal gı la ma sı na ne den olur. Bu nun
üze ri ne si nir ile ti ci mo le kül ler bu boş luk ta di füz yo na uğ rar lar,
ya ni da ha az yo ğun bir or ta ma doğ ru ge çiş ya par lar ve ikin ci
hüc re de ki alı cı pro te in mo le kül le ri ne bağ la nır lar. Si nir ile ti ci le -
ri nin ve alı cı mo le kül le rin çok faz la tü rü ol ma sın dan do la yı, bu
si naps na kil iş le mi hız lı (sa ni ye nin bin de bi ri) ya da ya vaş (sa -
ni ye nin yüz de bi ri) şe kil de ola bi lir. Kim ya sal lar ikin ci hüc re yi
ya ha re ke te ge çi rir ya da dur du rur. Bu yüz den si naps lar si nir
sis te min de bil gi yi de ğiş ti re rek ya da iş le me ko ya rak hiz met ve -
rir ler, bu özel lik le rin den do la yı be yin de ki si naps fonk si yo nu
öğ ren me ve ha fı za ile bağ lan tı lı dır.
Nö ron lar, si naps de ni len bağ lan tı lar yo luy la me saj lar alıp
ile tir ken, bu nok ta lar da kim ya sal sin yal alış ve ri şi ya par lar.
Bey ni miz de ki si nir hüc re le ri nin yüz tril yon bağ lan tı nok ta sı
var dır. Bu bağ lan tı nok ta la rın da bü yük bir mo le kü ler tra fik
sü rek li de vam eder. Bu tra fi ğin ne za man dur ma sı ya da ak -
ma sı ge rek ti ği ni söy le yen, iyon ola rak bi li nen elekt rik sel yük
ta şı yan kim ya sal lar ve ay nı za man da bü yük ve kü çük fark lı
pro te in çe şit le ri dir.

162