Page 124 - Hücredeki Mucize

122 HÜCREDEK‹ MUC‹ZE

PROTE‹N KILIF
DNA

E Koli KUYRUK
hücresi
zar›

DNA

(fiekil 9.1) Hücre zar›na kenetlenmifl virüsler. Virüsler hücre zar›n› eritip hücrenin içine DNA
veya RNA'lar›n› (bir bak›ma bizzat kendilerini) afl›larlar.

maktad›r. (flekil 9.2) Hücrelerden birisine girmeden önce ayaklar› ile söz ko-
nusu hücrenin kendisine uygun olup olmad›¤›n› saptar. E¤er yapt›¤› test so-
nucu olumlu ise kendi DNA's›n› -yani kabu¤unu bir kenara b›rakacak olursak
bizzat kendisini- hücrenin içine boflalt›r.
Bu ifllem sonras›nda hücrenin içindeki mekanizmalar virüsün oyununa
gelirler. Hücreye girmifl olan bu yeni DNA'n›n "yabanc›" oldu¤unu anlayamaz
ve onu DNA'n›n hücrede bulunmas› gereken yere, yani do¤ruca çekirde¤in
içine tafl›rlar. Çekirde¤e ulaflan virüsün DNA's›, burada yer alan DNA'n›n ara-
s›na kar›fl›r. Bu noktadan sonra da, hücre protein üretti¤ini sanarak bu yeni
virüs DNA's›n› ço¤altmaya bafllar. Virüsün DNA's› hücrenin DNA's›n›n aras›na
o kadar uyumla gizlenir ki, hücre fark›na varamadan üretimini sürdürür.
Bunun fark›na varmas› da gerçekten oldukça zordur: Bir hücreye dalm›fl
virüsün DNA's›n› öteki say›s›z DNA molekülünden ay›rmak, yirmi ciltlik bir
ansiklopedinin herhangi bir sayfas›na yerlefltirilmifl yar›m sat›rl›k bir cümleyi
aray›p bulmaya benzer. Virüs, bu "uyan›k" yöntemi sayesinde, hücrenin ken-
dine ait programlama mekanizmalar›na kar›flmakta ve adeta hücreye ait bir
parça haline gelmektedir.
Bir yaz›da, belirli bir paragraftan sonra eklenecek bir cümlenin bütün bir
paragraf›n anlam›n› tam tersi bir yönde de¤ifltirmesi mümkündür. ‹flte virüs
de bu tür bir kritik de¤ifliklik yaparak hücrenin tüm üretim faaliyetini gerçek
amac›ndan sapt›r›r: Virüsün DNA's›, hücrenin çekirde¤indeki "üretim metni-
nin" anlam›n› tümüyle de¤ifltirebilece¤i hayati bir yere eklenir.
Normal zamanda kendisine gerekli ve DNA'da flifreleri özel kilitlerle ifla-
retlenmifl proteinlerin d›fl›nda hiçbir proteinin -di¤er hücrelerle ilgili protein-