Page 32 - Doğadaki Mühendislik
P. 32

30                    DO⁄ADA ALLAH'IN YARATMASI

              ‹tme Kuvvetini Sa¤layan Sistem
              Düzgün bir uçufl sa¤lamak için kanatlar›n yaln›zca yukar› afla¤› hareketi
           yeterli de¤ildir. Kanatlar›n ayr›ca kald›rma ve itme gücü sa¤layabilmeleri
           için her kanat vuruflu s›ras›nda hareket aç›lar›n› da de¤ifltirmeleri gereklidir.
           Böcek türlerine ba¤l› olarak kanatlar›n belli bir dönme esnekli¤i vard›r. Bu
           esnekli¤i ayn› zamanda uçufl için gerekli enerjiyi de üreten dolays›z uçufl
           kaslar› sa¤lamaktad›r.
              Örne¤in daha fazla yükselmek gerekti¤i zaman kanat ekleminin arkas›n-
           daki bu kaslar daha fazla büzülerek kanat aç›s›n› art›rmaktad›r. Yüksek h›z-
           l› foto¤raf tekni¤i kullan›larak yap›lan araflt›rmalarda, kanatlar›n uçufl s›ra-
           s›nda eliptik bir yörünge izledikleri gözlenmifltir. Yani sinek kanatlar›n› sa-
           dece yukar› afla¤› hareket ettirmemekte, aksine suda kürek çeker gibi yuvar-
           lak bir hareket yapmaktad›r. ‹flte bu hareket, dolays›z kaslar sayesinde
           mümkün olmaktad›r.
              Çok küçük gövdeli böcek türlerinin uçufl s›ras›nda karfl›laflt›klar› en bü-
           yük sorun, havan›n ak›flkanl›¤›n›n dolay›s›yla da yaratt›¤› direncin bu bö-
           cekler üzerinde hiçte az›msanmayacak boyutlara ulaflmas›d›r. Bu küçük bö-
           ceklerde hava kanatlara adeta yap›flmakta ve kanat veriminin düflmesine ne-
           den olmaktad›r.
              Bu nedenle Forcipomya gibi kanat geniflli¤i 1mm.'yi geçmeyen sinekle-
           rin, hava direcini yenebilmek için kanatlar›n› saniyede 1000 kez ç›rpmalar›
           gerekmektedir.
              Buna karfl›n, araflt›rmac›lar teorik olarak bu h›z›n bile böce¤in havalan-
           mas›na yeterli olamayaca¤›n› ve böceklerin baflka sistemlerden yararland›k-
           lar›n› düflünmektedirler.
                                          Örne¤in bir tür parazit olan Encarsia gibi
                                          küçük böcekler "ç›rpma ve silkme" olarak
                                       adland›r›lan bir yöntemden yararlanmakta-
                                       d›r. Bu yöntemde kanatlar en üst noktaya
                                  eriflti¤inde birbirine çarpmakta ve sonra da aç›l-
          Encarsia
                            maktad›r. Aç›l›rken önce kanatlar›n sert bir damar tafl›yan
           ön kenarlar› birbirinden ayr›lmakta ve arada oluflan alçak bas›nçl› bölgeye
           hava akmaktad›r. Bu hava ak›m› da kanatlar›n çevresinde bir girdap olufltur-


                                        Harun Yahya
   27   28   29   30   31   32   33   34   35   36   37