Page 78 - Doğadaki Mühendislik
P. 78
Yap›lan deneylerde, yarasan›n zifiri karanl›kta bile duvarlarda aç›lan delikleri kolayl›kla tespit
etti¤i ve bunlar›n aras›ndan uçtu¤u görülmüfltür.
30
rita"s›n› ç›kar›yordu. Yani yarasan›n havada uçan küçücük bir sine¤i alg›la-
mas›, ç›kard›¤› seslerin sine¤e çarp›p geri dönmesiyle oluflan yank›ya dayan›-
yordu. Bu sistemin ne anlama geldi¤ini biraz düflünelim. Yarasan›n sonarla
yön bulmas›, yayd›¤› seslerin kendisine geri dönme süreleri aras›ndaki far-
k› hesaplamas› sayesinde mümkün olmaktad›r. Örne¤in karanl›k ve bofl bir
odan›n zeminindeki t›rt›l› avlayan yarasa deneyini hat›rlayal›m. Yarasan›n
t›rt›l› alg›lamas› flöyle olmaktad›r: Yarasa tiz sesli 盤l›klar atmakta ve ken-
disine gelen yank›lara göre odan›n fleklini tespit etmektedir. Yarasan›n 盤l›-
¤› oda zeminine çarp›p geri dönmekte, yarasa da bu gidip-gelme süresine
göre zeminin uzakl›¤›n› anlamaktad›r. T›rt›l ise, odan›n zemini üzerinde 0.5
ya da 1 cm. kadar yükseklik oluflturur. Yani t›rt›l yarasaya zeminin genelin-
den 0.5 ya da 1 cm. kadar daha yak›nd›r. Ayr›ca t›rt›l çok yavafl olsa da ha-
reket etmekte, bu da kendine çarp›p yans›yan dalgalar›n frekans›n› de¤ifltir-
Harun Yahya