Page 274 - Rahman ve Rahim Olan Allah'ın Adıyla
P. 274
Rahman ve Rahim Olah Allah'›n Ad›yla
tat alg›lay›c› sinir uçlar›yla birleflirler. Ancak bu flekilde yedi-
¤imiz yiyeceklerin tad›n› alabiliriz. Kuru bir a¤›zla yenen yi-
yeceklerin tatlar›n›n al›nmamas› da bu yüzdendir. A¤›zda
birbirinden farkl› özelliklere sahip iki farkl› tükürük s›v›s› sal-
g›lanmaktad›r. Bunlardan biri karbonhidratlar› çok ince bir
flekilde parçalar ve k›smen flekere dönüfltürür. Örne¤in ek-
mek bir karbonhidratt›r. E¤er a¤z›n›za bir parça ekmek al›r ve
birkaç dakika yutmadan bekletirseniz, parçalanan karbon-
hidrat›n fleker tad›n› dilinizde hissedersiniz. Di¤er tükürük
s›v›s› ise çok yo¤un bir k›vama sahiptir. Bu yap›flkan s›v› sa-
yesinde yemek yerken a¤z›n her taraf›na yay›lm›fl olan yiye-
cek parçalar› biraraya getirilerek lokma fleklini al›r. Peki tükü-
rük salg›s› olmasayd› ne olurdu? Elbette ki a¤z›m›zdaki kuru-
luktan dolay› ne yediklerimizi yutabilir, ne besinlerin tad›n›
alabilir, ne de rahatça konuflabilirdik. Kat› hiçbir besini yiye-
mez, sadece s›v› olanlarla beslenmek zorunda kal›rd›k. Bu da
insan için oldukça zor bir durum olurdu. Üç ayr› salg› bezin-
den salg›lanan tükürük, bir yandan yiyecekleri nemlendire-
rek yutulmas›n› kolaylaflt›r›rken, di¤er yandan da içerdi¤i
kimyasal maddeyle yiyeceklerin içinde vücuda faydal› olan
parçalar›n çözünmesini sa¤lar. A¤z›m›z adeta bir kimya labo-
ratuvar› gibi çal›fl›r ve yedi¤imiz besinlerdeki niflastay› parça-
lar. Tükürükte bulunan ve pityalin ad› verilen enzim bu ifl
için özel üretilmifl bir kimyasald›r. Pityalin, niflastay› ayr›flt›-
rarak flekere dönüfltürür. A¤›zda yap›lan sindirim sadece
kimyasal de¤ildir. Ayn› zamanda difllerin yapt›¤› mekanik bir
sindirim de söz konusudur. Bu iki sindirim çeflidi de birbirle-
rini tamamlayacak flekilde çal›fl›rlar.
2
7
2 272