Page 124 - Kuşların ve Uçuşun Kökeni

Anna-Maria McGowan taraf›ndan yönetilen ve NASA (National Aeronautics and
Space Administration) Langley Araflt›rma Merkezi'nde yürütülen "Morphing Proje-
si"nde, de¤iflen hava koflullar›na göre -t›pk› bir kufl gibi- kanatlar›n› hareket ettirebi-
len bir uçak üretimi hedeflenmektedir. Bugün, ses h›z›ndan daha yavafl olan (sübso-
nik) uçaklar›n kanatlar›, belirli bir yükseklik, h›z ve yüke göre en uygun flekilde üre-
tilmektedir. Ancak flartlar de¤iflti¤inde kanat flekillerinin de de¤iflmesi gerekmekte-
dir. McGowan'›n ifadesiyle "Çok düflük h›zda ihtiyac›n›z olan kanat tipi ile yüksek
h›zlarda ihtiyac›n›z olan kanat tipi tamamen farkl›d›r." 1 Aksi takdirde fazla yak›t tü-
ketimi, istenmeyen sars›nt›lar (türbülanslar), afl›r› gürültü gibi sorunlarla karfl›lafl›l-
maktad›r.
Ancak günümüz flartlar›nda bu tür bir kanat de¤iflimi imkans›zd›r; çünkü kanat-
lar çok sert bir maddeden üretilmektedir. Bu sebeple NASA, ak›ll› kanat projesi
üzerinde çal›flmaktad›r. DARPA (Defence Advanced Research Project Agency) ve
AFRL (Air Force Research Laboratory)'n›n katk›lar›yla yürütülen bu projede hedef,
canl›larda oldu¤u gibi uçak kanatlar›n›n bir tür merkezi sinir sistemi ile ba¤lant›l› ça-
l›flmas›d›r. NASA Langley Araflt›rma Merkezi'nden Bill Uher bu proje ile ilgili olarak
flunlar› söylemektedir:
Al›c›lar, t›pk› kufllar›n kanatlar›ndaki sinirler gibi olacaklar ve yüzey bas›nc›n› sürekli öl-
çecekler. Buna karfl›l›k olarak, harekete geçiriciler de uça¤›n kanat yap›s›n› gerecekler
veya gevfletecekler. Böylece t›pk› kaslar gibi kanatlar›n fleklini de¤ifltirecekler. 2
fiu an üzerinde çal›fl›lan kanat modelinde, uygulanan kuvvetlerin mekanik enerji-
si elektrik enerjisine dönüfltürülmekte ve ortaya ç›kan enerji de, bir tür eklemli kol-
lara benzeyen yap› ile, kanat ç›rpmas› benzeri bir hareket ortaya ç›karmaktad›r. Ya-
p›lan testler kanad›n 20 dereceye kadar bükülebildi¤ini göstermektedir. Morphing
Projesi'nin, kufllar›n uçufl tekniklerinden al›nan ilham ile yeni kanat yap›lar›n›n tasar-
lanmas›nda daha da ilerleyece¤i düflünülmektedir.
Gelece¤in uçaklar› için hedeflenen, hareketli parçalar› olmadan kufllar gibi ken-
dinden bükülen kanatlar›n tasarlanmas›d›r. Böylece sürtünme azalacak ve yak›t ta-