Page 234 - Kuşların ve Uçuşun Kökeni
P. 234
232 KUfiLARIN VE UÇUfiUN KÖKEN‹
GÜNÜMÜZ KUfiLARININ KANAT YAPISINA
SAH‹P EOALULAVIS HOYASI
Theropod dinozorlarla ilgili evrimci iddi-
alar› çürüten bir baflka fosil ise, Eoalulavis hoya-
si olmufltur. 120 milyon yafl›nda oldu¤u hesap-
lanan Eoalulavis hoyasi, eldeki tüm theropod ör-
neklerinden daha yafll›d›r. Ancak buna ra¤men Eoalu-
lavis hoyasi'nin kanat yap›s›n›n ayn›s›, günümüze ait baz›
uçan kufllarda görülmektedir. Bu da 120 milyon y›l önce, günümüz kufl-
lar›ndan birçok yönden farks›z canl›lar›n uçmakta olduklar›n› ispatla-
maktad›r. 199 Bu canl›dan sonra ortaya ç›km›fl olan theropodlar›, "kufllar›n
atas›" olarak göstermenin ne denli ak›l d›fl› bir tez oldu¤u aç›kt›r.
Bu kuflun kanad›ndaki tüyler "parma¤a" ba¤lanm›fl duran küçük
bir tüy demeti içerir. Yapma kanat tan›m›yla hemen fark edilebilen bu
yap›, günümüzde yaflayan birçok kuflun temel özelli¤idir; fakat flimdiye
dek Mezozoik ça¤dan fosilleflmifl bir kuflta görülmemifltir. Bu yeni kufla
-Eolalulavis hoyasi'ye- "alulas› bulunan tarihi kufl" denilmifltir. 200 (Alula,
birkaç tüyden oluflan ve yavafl uçufl s›ras›nda, kuflun de¤iflik manevra-
lar yapmas›na olanak veren özel bir tüy örtüsüdür.) Bu küçük tüy deme-
tinin varl›¤›, ispinoz büyüklü¤ündeki bu kuflun günümüz kufllar› kadar
uçabildi¤ini ve manevra yapabildi¤ini göstermektedir.
Alula, uçak kanad›n›n hareketli parças› gibi ifllev görür. Bir kufl h›z›n›
yavafllatmak ya da yere inmek istedi¤inde, kanad›n aç›s›n› ufka göre azal-
t›r. Bu kanat pozisyonu sonucunda meydana gelen etki, kuflun yavafllama-
s›na yard›mc› olur. Fakat hava ak›m› ile kanat yüzeyi aras›ndaki aç› çok faz-
la dikleflti¤inde, kanad›n üzerindeki türbülans artar ve kufl, uçuflunu sür-
dürmek için gerekli olan yüksekli¤i yitirir. Benzer koflullar alt›ndaki bir
uçak gibi, kufl da h›z kaybedip düflme tehlikesi yaflar. Bundan sonra alula
devreye girer. Bu küçük ilave parçan›n kald›r›lmas›yla, kanad›n ana parça-
s› aras›nda bir yar›k oluflur. Bu, bir pilotun uça¤›n kanat parçalar›n› yerlefl-
