Page 260 - Kuşların ve Uçuşun Kökeni
P. 260

Tüm kufl türleri uçucu de¤ildir. Deve kuflu, evcil tavuk veya penguen gibi,
                kufllar s›n›flamas›na dahil edilen ancak uçucu olmayan birçok canl› vard›r. Uçucu ol-
                mayan kufllarla, uçan kufllar›n anatomileri aras›nda çeflitli farkl›l›klar görülür. Söz ko-
                nusu kufllar, uçuflu mümkün k›lan kompleks anatomi yap›s›n›n bir veya birden çok
                eleman›ndan yoksundur. Bunlar›n en önemlileri, tüylerin asimetrisi, gö¤üs kemi¤in-
                deki omurga ve uçufl kaslar›d›r.
                      Uçan kufllardaki tüy yap›s›, onlara aerodinamik bir avantaj sa¤layacak flekilde
                asimetriktir. Buna göre tüyün sap›n›n sa¤›ndaki ve solundaki tüycüklerin miktar›
                farkl›d›r. Bu farkl›l›k, bir uça¤›n kanad›nda alt ve üst yüzeyler aras›ndaki farkl›l›kla ay-
                n› etkiyi yapar. T›pk› uçak kanad›nda üst yüzeyin daha k›vr›ml› olmas› sayesinde kal-
                d›rma kuvvetinin oluflmas› gibi, tüyün bir taraf›nda daha fazla tüycük olmas› sayesin-
                de kald›rma kuvveti oluflur ve böylece kufl havada kal›r. Uçucu olmayan kufllarda ise
                tüyler asimetrik de¤il, simetriktir; bu yap›sal özellik uçamamalar›n›n en temel neden-
                lerinden birini oluflturur.
                      Tüy asimetrisinin yan› s›ra, uçufl kaslar›n›n gö¤üse tutunmas›n› sa¤layan
                omurga da kufl uçuflunda önemli rol oynar. Bir evcil tavu¤un iskeletini düflünecek
                olursak, bu omurga tavu¤un gö¤üs kemi¤inin (sternum) ortas›nda bir hat fleklinde
                uzanan yükseltidir. Uçucu olmayan kufllar›n birço¤unda bu omurga bulundu¤u hal-
                de; ratitae kategorisine dahil edilen kiwi, emu ve deve kuflu gibi türlerin gö¤üs ke-
                mikleri omurgas›z ve düzdür.
                      Gö¤üs kemiklerinde omurgaya sahip olan tavuklar birkaç metre uçabildikle-
                ri halde, deve kuflu gibi bu omurgadan yoksun türler hiç uçamazlar. Bunlar›n kuy-
                ruklar› oldukça küçüktür. Ancak güçlü bacaklar› sayesinde çok h›zl› koflabilirler. Ba-
                z› uçucu olmayan kufllarda kanat kemikleri oldukça küçük ve uçufl kaslar› az miktar-
                dad›r.
                      Görüldü¤ü gibi uçucu olmayan kufllar, uçmay› sa¤layan anatomik yap›lardan
                k›smen veya büyük ölçüde yoksundurlar. Ancak bu kufllar için uçmamak bir kusur,
   255   256   257   258   259   260   261   262   263   264   265