Page 60 - Kuşların ve Uçuşun Kökeni
P. 60
58 KUfiLARIN VE UÇUfiUN KÖKEN‹
KUfiLARDA UÇUfi ‹Ç‹N YARATILMIfi ÖZEL KEM‹K YAPISI
Kufllar ve sürüngenler aras›nda birçok yap›sal farkl›l›k bulunur.
Bunlar›n en önemlilerinden biri kemiklerin yap›s›d›r. Çünkü uçufl aç›s›n-
dan kemiklerin yap›s›, kufllar için son derece önemlidir. Kemiklerin hem
sa¤lam hem hafif olmalar› gerekmektedir. Kufllarda -tam ihtiyaca yöne-
lik olarak- kemikler ince, içi bofl ve -bu boflluklu yap›s›na ra¤men- ol-
dukça sa¤lamd›r. Bu flekilde hafif olan kemikler kufllar›n daha rahat uç-
malar›n› sa¤lamaktad›r. Ayr›ca kufl iskeleti, hava direncini en aza indiren
dar kemiklerden oluflmufltur. Bu kemikler havalanmak ve havada kal-
mak için gerekli olan enerji miktar›n› da azaltmaktad›r. Sürüngenlerde
ise kemikler a¤›r, kal›n ve dolgulu yap›dad›r.
Kufl kemiklerinin içi bofl olmas›na ra¤men, iskelet, hayvan›n sahip
oldu¤u kuvvete oranla fazlas›yla güçlüdür. Örne¤in 18 cm uzunlu¤un-
daki kocabafl kuflu, bir zeytin çekirde¤ini k›rmak için gagas›yla ona 68.5
kg'l›k bir bas›nç uygulayabilir. Kara canl›lar›nkinden farkl› olarak kufl is-
keleti, omuz, kalça ve gö¤üs kemerleri birbirine kaynaflm›fl bir flekilde
birlefliktir. Bu tasar›m kufla daha sa¤lam bir yap› kazand›rmaktad›r. Ay-
r›ca bu sayede kemiklerin birarada durmas› için kullan›lan kas miktar›
azal›r ve kuflun daha hafif olmas› mümkün olur. Kufl iskeletinin bir bafl-
ka özelli¤i, baflta belirtti¤imiz gibi di¤er bütün omurgal› canl›lar›n iske-
letinden hafif olmas›d›r. Örne¤in bir güvercinin iskeleti, hayvan›n vücut
a¤›rl›¤› toplam›n›n sadece %4.4'ünü oluflturmaktad›r. Bir Fregat kuflu-
nun kemiklerinin toplam› ise 118 gram gelmektedir ve bu miktar, hayva-
n›n tüylerinin toplam a¤›rl›¤›ndan daha azd›r. Ünlü bilim dergisi Natu-
re'›n editörü Henry Gee, kufllar›n bu özelli¤ini flöyle aktarmaktad›r:
Kufllar›n gö¤üs kemikleri güçlü kaslar için dayanak noktas› görevini gö-
recek flekilde genifltir. Köprücük kemikleri s›k›, birbirine kenetlenmifl ve
bükülmezdir. Her ne kadar birbirine ba¤lanm›fl kaburga kemikleri e¤il-
mez, bükülmez bir kafesi olufltursalar da, kemiklerin ço¤unun içi oyuk-
tur; boru biçiminde çelik gibi hafif ve ayn› zamanda güçlüdürler. Le¤en
ve kuyruk sokumu kemikleri sa¤lam bir yap› oluflturacak flekilde birbi-
rine kaynam›flt›r. Sonuçta kufllar›n bedeni, hafiflikle gücü birlefltirmek-
tedir. 41
