Page 36 - Biyomimetrik Teknoloji Doğayı Taklit Ediyor
P. 36

34                  Biyomimetik: Teknoloji Doğayı Taklit Ediyor




                                 100 nm                   Şöy le  bir  dü şü ne lim…
                  çap
                  2μm                          50 nm  Kü çü cük bir can lı nın üret ti ği
                                                      ip, na sıl olu yor da in sa noğ lu -
                                                      nun yüz yıl lar ca edin di ği bil gi
                                20 Å                  bi ri ki miy le yap tı ğı ka uçuk ha -
              1 cm
                                                      lat lar dan da ha üs tün özel lik -
                                                50 Å
                                                      ler ta şı ya bi li yor?
                     Matriks                              Örüm cek ip li ği ni bu ka -
                 Polialanin kristalleri içerir
                                                      dar üs tün ya pan şey, ipe ğin
                               20 Å
                                      NPL kristali    kim ya sal ya pı sın da ve üre tim
                                  Polialanin kristalleri içerir
                                                      mer ke zin de giz li dir. Örüm cek
                                                      ip lik le ri nin ham mad de si, ör -
                                                      gü lü he le zo nik ami no  asit zin -
                 Gly  Gly  Gly  Ala  Gly  Diğer ß plakası  cir le rin den olu şan "ke ra tin"
                             Ala  Gly
                 Tyr  Pro  Pro
                             Ala  X1                  ad lı pro te in dir. Ke ra tin; saç,
                 Gly  Gly  Gly  Ala  Gly
                 Pro  Gly  Gln  Ala  Gly  10 Å        tır nak, tüy, de ri gi bi bir bi rin -
                 Gly  Tyr  Gln  Ala  X2
                                                      den çok fark lı mad de le rin ya -
                      Matriks    NPL kristali
              Örüm cek le rin ipek le ri son de re ce kar ma şık bir  pı ta şı dır ve oluş tur du ğu tüm
              kim ya sal ya pı ya sa hip tir. Bu ya pı Al lah'ın ben -
                                                      mad de ler de ko ru yu cu özel li ği
              zer siz sa na tı nın ve son suz il minin bir ör neğidir.
                                                      ile ön pla na çı kar. Ay rı ca ke -
              ra ti nin es nek hid ro jen bağ lar la bağ lan mış ami no  asit ler den oluş ma sı, bu
              mad de le re çok es nek ol ma özel li ği ni ka zan dı rır. Bu es nek lik Ame ri ka'nın
              ün lü bi lim der gi le rin den Sci en ce News'de şöy le bir ben zet me ile ta rif edil -
              miş tir:
                   İn san öl çü le ri ne gö re, ba lık ağı bo yut la rın da ki bir örüm cek ağı, bir yol cu uça ğı -
                   nı ya ka la ya bi lir. 37
                   Örüm cek le rin kuy ruk la rın da al tı bö lüm den olu şan ve ipek ke se si
              de ni len bir böl ge var dır. Ke se le rin her bi rin de fark lı sal gı lar üre ti lir. Bu
              ke se le rin sal gı la rı de ği şik kom bi nas yon lar da bir le şe rek fark lı tür de ki
              ipek ip lik le ri ni mey da na ge ti rir ler. Ke se ler ara sın da ise bü yük bir uyum
              var dır. İpek üre ti mi sı ra sın da örüm ce ğin vü cu dun da bu lu nan ve son de -
   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41