Page 38 - Biyomimetrik Teknoloji Doğayı Taklit Ediyor

36 Biyomimetik: Teknoloji Doğayı Taklit Ediyor

Örüm cek le rin üret tik le ri ipek ler
ola ğa nüs tü özel lik le re sa hip ya pı mal ze -
me le ri dir. Ge ril me es nek lik le ri çok faz la
ol du ğun dan örüm cek ipe ği ni ko par mak
için ge re ken ener ji ben zer di ğer bi yo lo jik
ma ter yal le ri ko par mak için ge re ken en-
er ji den on kat da ha faz la dır. 39
Örüm ce ğin üret ti ği ipi par ça la mak,
ay nı ka lın lık ta ki nay lon bir ipi par ça la -
mak tan çok da ha faz la güç sarf et me yi
ge rek ti rir. Örüm ce ğin böy le si ne sağ lam
Örümceğin ipek üretim bölgesin- bir ip lik üre te bil me si nin baş lı ca se bep le -
den ayrıntılı bir görünüm.
rin den bi ri, te mel pro te in bi le şen le ri nin
kris tal leş me si ni ve kat lan ma sı nı kont rol ede rek dü zen li bir ya pı da yar -
dım cı bi le şik ler ek le me yi ba şar ma sı dır. Ör gü mad de si sı vı kris tal ol du -
ğun dan, örüm cek ler bu es na da mi ni mum kuv vet har car lar.
Örüm cek le rin yap tık la rı ipek, bi li nen do ğal ya da sen te tik lif ler den
çok da ha güç lü dür. Ay rı ca örüm ce ğin üret ti ği ipe ği, ipek bö cek le rin de ki
gi bi di rekt ola rak alıp kul lan mak müm kün de ğil dir. Bu ne den le kul la nım
için mev cut al ter na tif "ya pay üre tim"dir. Araş tır ma cı lar da, ön ce lik le
örüm ce ğin ipe ği ni son ra da bu ipe ğin na sıl üre til di ği ni çok kap sam lı ola -
rak araş tır mak ta dır lar. Ara ne us di ade ma tus adı ve ri len bah çe örüm ce ği üz-
e rin de ça lı şan Dr. Fritz Voll rath, bu yön te min önem li bir bö lü mü nü keş -
fet me yi ba şar mış tır. Voll rath araş tır ma la rı nın so nuç la rı nı şöy le an la tır:
Örüm cek ler ipek le ri ni, asit le ye rek sert leş ti ri yor lar dı. İpek, oluş tu ğu ka na la gir -
me den ön ce, sı vı pro te in ler den olu şu yor du. Ka na lın için de özel hüc re ler, ipek
pro te in le rin de ki su yu ken di le ri ne çe ki yor lar dı. Hid ro jen atom la rı ise di ğer bir
ka nal da pom pa la nan su yu alı yor ve bir asit ha vu zu oluş tu ru yor du. İpek pro te -
in le ri asit ile bi ra ra ya gel di ğin de de, bi rin den di ğe ri ne bir köp rü oluş tu ru yor -
du. Böy le ce son de re ce kuv vet li bir ipek olu şu yor du. Örüm ce ğin ipe ği, kur şun
ge çir mez ye lek ler de, bi sik let kask la rın da kul la nı lan ve bir tür plas tik olan "kev -
lar" ile kar şı laş tı rıl dı ğın da on kat da ha sağ lam dır. 40