Page 158 - Balarısı Mucizesi
P. 158

Al tı gen ve di ğer
                                                                    ge omet rik şe kil -
                                                                    ler de ya pı lan
                                                                    pe tek ler kar şı -
                                                                    laş tı rı la cak olu -
                                                                    nur sa, bi rim ha -
                                                                    cim de alan kul -
                                                                    la nı mın da al tı -
                                                                    gen pe tek le rin
                                                                    avan ta jı da ha
                                                                    net gö rü le cek tir.
                                                                    En az mal ze me
                                                                    ile en faz la de -
                                                                    po la ma al tı gen
                                                                    şe kil ile ya pıl -
                                                                    mak tadır.



                                       Ni çin Al tı gen?
                                         Gö rül dü ğü gi bi pe tek ler, ço ğu in sa nın ya pa -
                                        ma ya ca ğı ka dar in ce he sap la ma la ra da ya nan
                                          ve bu özel lik le riy le bi lim adam la rı nı hay -
                                            ret ler için de bı ra kan mi ma ri ha ri ka lar dır.
                                              Pe tek le rin  ya pı sı nı  in ce le yen  bi lim
                                             adam la rı arı la rın pe tek le ri ne den ge li şi -
                                           gü zel şe kil ler de ve ya se kiz gen, beş gen,
                                          üç gen ola rak de ğil de her za man al tı gen
                                        ola rak in şa et tik le ri ko nu su üze rin de ol duk ça
                                      de tay lı araş tır ma lar yap mış lar dır.
                    Bu so ru nun ce va bı nı Ani mal Arc hi tec tu re ki ta bı nın ya za rı, ay nı za -
              man da arı lar ko nu sun da dün ya nın en ta nın mış bi lim ada mı ola rak bi li -
              nen Karl von Frisch şöy le ver mek te dir:

                 Pe tek ler al tı gen ye ri ne ör ne ğin da ire ve ya beş gen şek lin de in şa edil sey di ara -
                 da kul la nıl ma yan böl ge ler or ta ya çı ka cak, böy le ce hem da ha az bal de po la na -
                 bi le cek hem de ara la rı dol dur mak için boş ye re bal mu mu har ca na cak tı. De rin -
                 lik le ri ay nı ol du ğu sü re ce üç gen ve dört gen hüc re ler de de al tı gen hüc re ler de -
                 ki ka dar bal de po edi le bi lir di. An cak bu şe kil ler den çev re si en kı sa olan al tı -
                 gen dir. Ay nı ha ci me sa hip ol ma sı na rağ men, al tı gen hüc re ler için kul la nı lan
                 mal ze me üç gen ve ya dört gen için kul la nı lan dan da ha az ola cak tır. Bu du rum -
                 da şu so nu ca va rı lır: Al tı gen hüc re, en çok mik tar da bal de po lar ken, in şa sı için
                 en az bal mu mu ge rek ti ren şe kil dir. Ya ni arı, ola bi le cek en uy gun şek li kul lan -
                 mak ta dır. Arı la rın al tı kö şe li hüc re le ri kul la nış lı bir ta sa rım dır. Hüc re ler bir -
   153   154   155   156   157   158   159   160   161   162   163