Page 152 - Evrenin Yaratılışı

150 EVRENİN YARATILIŞI

Bi ze ener ji ve ren "yak ma" re ak si yo nu nun for mü lü şu dur:

kar bon bi le şik le ri + ok si jen > su + kar bon di ok sit + ener ji

Üst te ki re ak si yon so nu cun da, su ve kar bon di ok sit ya nın da bü yük mik tar -
da ener ji de açı ğa çı kar. Re ak si yon da be lir ti len kar bon bi le şik le ri nin ba şın da,
hid ro jen ve kar bon atom la rın dan olu şan hid ro kar bon lar ge lir. Ör ne ğin gli koz
(ya ni şe ker), vü cu du muz da sü rek li ola rak ya kı la rak ener ji sağ la nan te mel bir
hid ro kar bon dur.
İşin il ginç ya nı, hid ro kar bon la rı oluş tu ran hid ro jen ve kar bon atom la rı nın,
ok si das yon için ola bi le cek en uy gun atom lar ol ma la rı dır. Hid ro jen, di ğer tüm
atom lar için de, ok si das yo na uğ ra dı ğın da en çok ener ji açı ğa çı ka ran atom dur.
Bir baş ka de yiş le ok si je nin ya ka bi le ce ği en iyi "ya kıt"tır. Kar bon ise "ya kıt de -
ğe ri" yö nün den, hid ro jen ve bo ron dan son ra üçün cü sı ra da ge lir. The Fit ness
of the En vi ron ment (Çev re nin Uy gun lu ğu) ki ta bı nın ya za rı Hen der son, bu
"ola ğa nüs tü de re ce de fay da lı uyum" kar şı sın da şaş kı na düş tü ğü nü be lirt miş
ve şöy le yaz mış tır: "Fiz yo lo ji için ola bi le cek en uy gun so nuç la rı ve ren kim ya -
sal re ak si yon lar, ay nı za man da ya şa ma en iyi ener ji ak ta ran re ak si yon lar dır." 92

i
Ateş n Yapısı (Ne den Bir An da Yan mı yo ruz?)
Üst te in ce le di ği miz gi bi, can lı la ra ener ji sağ la yan en te mel re ak si yon, kar -
bon ve hid ro jen bi le şik le ri nin ok sit len me si, ya ni yan ma sı dır. An cak bu nok ta -
da il ginç bir so ru so ru la bi lir: Bi zim vü cu du muz da te mel de kar bon ve hid ro -
jen bi le şik le rin den oluş mak ta dır. Pe ki ne den vü cu du muz da ok si de ol maz? Ya
da da ha açık bir ifa dey le, ne den vü cu du muz bir an da kib rit çö pü gi bi tu tu şup
yan maz?
Vü cu du mu zun ok si jen le te mas et ti ği hal de yan ma ma sı, ger çek ten şa şı rı la -
cak bir du rum dur.
Bu şa şı la cak du ru mun ne de ni, ok si je nin nor mal ısı lar da ki mo le kü ler for mu
olan O2 mo le kü lü nün bü yük öl çü de "asal", ya ni re ak si yo na gir me yen bir ya -
pı ya sa hip olu şu dur. Ama bu du rum da bir baş ka so ru or ta ya çı kar; ma dem O2
ko lay ko lay re ak si yo na gir me yen bir mo le kül dür, o hal de bu mo le kül bi zim
vü cu du mu zun için de na sıl re ak si yo na girmektedir?
19. yüz yıl dan be ri me rak edi len bu so ru nun ce va bı, son ya rım yüz yıl için -