Page 150 - Evrenin Yaratılışı
P. 150
148 EVRENİN YARATILIŞI
Za yıf bağ lar, ko va lent bağ lar dan yak la şık yir mi kat da ha güç süz dür ler. Ama
or ga nik kim ya için çok bü yük bir öne me sa hip tir ler. Can lı be den le ri nin te mel
ya pı ta şı olan pro te in ler, kompleks üç bo yut lu form la rı na za yıf bağ lar sa ye sin -
de sa hip olur lar.
Bu nu açık la mak için pro te in le rin ya pı sı na de ğin mek ge re kir. Pro te in ler ge -
nel lik le "ami no asit zin cir le ri" ola rak bi li nir. Bu doğ ru bir ta nım dır, an cak ye -
ter siz dir. Çün kü "ami no asit zin ci ri" ta nı mı, bir kol ye de ki in ci ta ne le ri gi bi art
ar da di zil miş iki bo yut lu bir di zi yi çağ rış tır mak ta dır. Ama pro te in le ri oluş tu ran
ami no asit ler, bir ağa cın fark lı dal la rın da ki yap rak la rın ko nu mu gi bi, üç bo yut -
lu bir şek le sa hip tir ler.
Ko va lent bağ lar, ami no asit le ri oluş tu ran atom la rı bi ra ra da tu tar lar. Za yıf
bağ lar ise ami no asit le ri ge rek li üç bo yut lu şe kil için de bir leş ti rir ler. Eğer za yıf
bağ lar ol ma sa, pro te in le rin var ol ma sı im kan sız dır. Pro te in le rin ol ma dı ğı bir
or tam da ise can lı lık tan söz edi le mez.
İşin il ginç ya nı ise, za yıf bağ la rın da ih ti yaç duy duk la rı ısı ara lı ğı nın, ay nı
ko va lent bağ lar gi bi yi ne Dün ya üze rin de var olan ısı ara lı ğı olu şu dur. Oy sa
za yıf bağ lar ile ko va lent bağ la rın ya pı la rı bir bi rin den ta ma men fark lı dır, ay nı
ısı ya ih ti yaç duy ma la rı nı ge rek ti re cek hiç bir do ğal se bep yok tur. Bu na rağ men
her iki bağ sı nı fı da, ay nı ısı ara lı ğı için de ku ru la bi lir ler. Eğer ko va lent bağ lar
ile za yıf bağ lar fark lı ısı ara lık la rın da ka rar lı lık gös ter se ler di, pro te in in şa sı yi -
ne im kan sız ha le ge lir di.
Kar bon ato mu nun ola ğa nüs tü öze lik le ri ile il gi li ola rak in ce le di ği miz tüm
bu bil gi ler, ya şa mın te mel mal ze me si olan bu atom ile, ya şa mın di ğer te mel
mal ze me si olan su ve ya şa mın ba rı na ğı olan Dün ya ge ze ge ni ara sın da çok
bü yük bir uyum ol du ğu nu gös ter mek te dir. Mic ha el Den ton, Na tu re's Des tiny
(Doğanın Kaderi) ad lı ki ta bın da bu ger çe ği şöy le vur gu lar:
Ev ren de ki dev ısı yel pa ze si için de, tek bir da ra cık ısı ara lı ğı var dır ki; bu ara -
lık ta 1) sı vı su ya, 2) me tas ta bi li te özel li ği ne sa hip çok bol ve fark lı or ga nik bi -
le şik le re ve 3) komp leks mo le kül le rin üç bo yut lu şe kil le ri ni ka rar lı kı lan za yıf
bağ la ra sa hi biz. 91
Bu da ra cık ısı ara lı ğı ise, az ön ce be lirt ti ği miz gi bi, bi li nen bü tün gök ci -
sim le ri ara sın da sa de ce Dün ya' da var dır. Da ha sı, ha ya tın iki önem li te mel ta -
şı olan kar bon ve su, Dün ya' da son de re ce bol mik tar lar da bu lun mak ta dır.
Tüm bun lar, kar bon ato mu nun ve onun ola ğa nüs tü özel lik le ri nin ya şam