Page 148 - Evrenin Yaratılışı

146 EVRENİN YARATILIŞI

O

H H

SU ve METAN:
H KOVALENT BAĞLARIN
İKİ FARKLI ÖRNEĞİ
Üstteki su molekülü, iki hid-
rojen ve bir oksijen atomu
arasındaki kovalent bağla
H C H
kurulmuştur.
Alttaki metan molekülü ise,
dört hidrojen atomunun bir
karbon atomu ile kovalent
bağ yapmasıyla oluşmuştur.
H

Kar bo nun bu bağ la rı ku ra bil me si ni sağ la yan şey ise, kim ya cı la rın "me tas -
ta bi li te" de dik le ri özel li ğin den kay nak lan mak ta dır. Ün lü bi yo kim ya cı J. B. S.
Hal da ne, bu özel li ği şöy le açık lar:
Bir mo le kü lün me tas ta bil ol ma sı de mek, bir dö nü şüm sı ra sın da ser best ener -
ji açı ğa çı ka ra bil me si, ama ısı, rad yas yon ya da bir ka ta li zör le bir leş me du -
90
rum la rı ha riç is tik rar lı ola rak ka la bil me si de mek te dir.
Bu tek nik ta nım, kar bon ato mu nun çok öz gün bir ya pı ya sa hip ol du ğu an -
la mı na gel mek te dir. Bu öz gün ya pı sa ye sin de kar bon nor mal şart lar al tın da
çok ko lay ko va lent bağ ku ra bil mek te dir.
An cak bu ra da çok il ginç bir nok ta var dır. Kar bo nun ya şam için zo run -
lu olan söz ko nu su "me tas ta bi li te" özel li ği, sa de ce çok dar bir ısı ara lı -
ğı için ge çer li dir. 100°C'nin üze ri ne çı kıl dı ğın da, kar bon bi le şik le ri son de -
re ce ka rar sız ha le ge lir.
Bu nu he pi miz gün lük ya şa mı mız da göz lem le riz. Eti pi şi rir ken yap tı ğı mız
şey, as lın da kar bon bi le şik le ri nin ya pı sı nı de ğiş tir mek tir. An cak önem li bir