Page 62 - Türk'ün Yüksek Seciyesi

g≤Ü~:≤Ç l≤~áx~ fxv|çxá|

O Osmanl› Topraklar›ndaki Yahudilerin Durumlar›

Yahudiler ile Türkler aras›ndaki ilk iliflkiler Büyük Selçuklu

Devleti döneminde kuruldu. O ça¤larda Yahudiler, Bizans'›n eko-
nomik ve dinsel bask›lar›ndan kaçarak kitleler halinde Türk top-
raklar›na göç ettiler. Bundan sonra Türk topraklar›ndaki Yahudi-
ler, hemen her dönem dünyan›n di¤er yerlerindeki Yahudilere k›-
yasla daha iyi koflullarda yaflad›lar.

Osmanl› Devleti kuruldu¤unda Bursa'da kalabal›k bir Yahudi
toplumu vard›. Bursa'n›n fethinden sonra Yahudiler kendi dini li-

derleri taraf›ndan yönetilme hakk›na kavufltular.
Türkler'in Balkanlar'a yerleflmeleri Yahudi az›nl›k taraf›ndan
memnuniyetle karfl›land›. Türk adalet ve hoflgörüsünün nam›n›
duyan Balkan Yahudileri, fetihlerin ard›ndan Osmanl› topraklar›-

na göç etmeye bafllad›lar. Ayn› dönemde Baflhaham ‹shak Safetti,
Avrupa'daki Yahudilere Osmanl› topraklar›na göç etmeleri yönün-
de ça¤r›da bile bulundu. Söz konusu davette, Baflhaham flu ifade-

lere yer veriyordu:
" "Beni dinleyiniz: Museviler, dünyan›n hiçbir yerinde Türki-
ye'de oldu¤u kadar rahat edemez… Bu memlleket içinde
kendi yaflamlar›m›z› daha rahat düflünür, istediklerimizi ya-
pabiliriz. Hayalinizden ne geçiyorsa... bütün bunlar› Türk-
g
ler'in yan›nda yapabilirsiniz. Size kimse dokunmaz… fiimdi
tembellik etmeyiniz, rahat yere geliniz... Bundan baflka, bu
d
memleketin faydalar› ve halk›n›n iyili¤i Almanya'da bulun-
maz." 37

Avrupa'dan Türk beldelerine en büyük Yahudi göçü 1492 y›l›n-
da gerçekleflti. Endülüs Devleti y›k›l›nca korumas›z kalan yüz bin-

6 60