Page 106 - Doğadaki Mühendislik

Doğadaki Mühendislik
Dört gözlü balığın gerçekte iki gözü bulunmaktadır. Ancak her göz,
her biri kendi odak uzaklığına sahip iki yarım küreden oluşmuştur. Bu,
Anablepslerin aynı anda iki farklı görüş özelliğine sahip olmalarının ne-
denini açıklayan kusursuz bir tasarımdır. Balık suyun yüzeyinin biraz
altında yüzerken su yüzeyinin üzerinde kalan göz bebekleri havayı
taramakta, bu arada suyun altında kalan alt göz bebekleri de sualtında-

ki dünyayı incelemektedir. Bu şekilde balık hem uçan hem de yüzen
canlılarla beslenebilmekte veya onlardan kaçabilmektedir.
Gözün içerisinde yer alan iki ayrı odak (bifocals) balığın iki ayrı
görüntü almasına imkan tanır.
Pigment içeren benekli bir doku bandı ve bunun hemen üzerinde
bulunan gözle görülebilir irisler her bir gözü su çizgisinde ortadan
ikiye böler ve birisi suyun üzerinde diğeri suyun altında olan iki adet
göz bebeği oluşturur. Yukarıdan bakıldığında irisler dışarı fırlayan gö-
zlerin içerisinde havada duran parmaklara benzemektedirler. 34
Dört gözlü balık, uçan böcekleri yakalayabilmek için havaya zı-
playabilir veya yüzen yaratıkları avlamak için suyun dibine dalabilir.
Ancak daha çok kıyıya yakın sığ sularda gezinerek kabukluları, algleri
veya suyun üstündeki ince yüzeye takılan böcekleri yakalar.
Bilim adamları Anablepslerin suya oranla havayı daha çok kul-
landıklarını tespit etmişlerdir, çünkü havada, sudaki görüş sistemine
göre daha uzaktaki ve daha küçük nesneleri görebilmektedirler.
Ancak balık, beslenmek veya diğer canlılara yem olmamak için sık sık
dalmaktadır.

• Bu Sis tem Na sıl Or ta ya Çık mış tır?
Şüphesiz hiçbir balığın kendi kendine suyun ve havanın fiziksel
özelliklerine göre iki farklı optik sistem tasarlaması, daha sonra da bu
iki sistemi, tek bir gözde uyumlu çalışacak biçimde monte etmesi
mümkün değildir.

104