Page 124 - Doğadaki Mühendislik
P. 124

Doğadaki Mühendislik
                  Silver, kızılaltı kameralarla bu böceklerin çeşitli fotoğraflarını çek-
               miş ve yaydıkları ısı miktarlarını gözlemlemiştir. Resimler ısınma,
               uçuş ve uçuş-sonrası soğuma sırasında kış güvelerinin bacaklarının,
               kanatlarının ve karın bölgelerinin çok az ısındığını ya da hiç ısınmadı-
               ğını göstermiştir.
                  George Silver'ın araştırmaları kış güvelerindeki bir başka yaratılış

               mucizesini gün ışığına çıkarmıştır: Güvelerdeki bu mekanizma, baş ve
               karın bölgesine ısı akışını geciktiren, aynı zamanda bacaklarla kanat-
               lar gibi uç bölgelere ısı transferini tümüyle engelleyen bir yalıtım sis-
               temidir. Isının göğüs dışındaki daha soğuk vücut bölgelerine yayıl-
               masını önleyen bu tasarım sayesinde güve, kendisi için hayati önemi
               olan göğüs sıcaklığını muhafaza etmektedir.
                  Ancak burada önemli bir soru akla gelecektir. Titreşme sonucunda
               uçuşa geçen bir kış güvesinin karın sıcaklığı ortalama 2°C'lik bir artış
               gösterir; aynı zamanda göğüs sıcaklığındaki artış ise 35°C'yi bulur.
                  Peki bu yalıtım sistemi, birbirinden bir ya da iki milimetre uzaklık-
               taki karın ve göğüs bölgeleri arasındaki 30°C'yi aşan bu sıcaklık farkı-
               nı nasıl koruyabilmektedir?
                  Bu sorunun yanıtı da güvenin dolaşım sistemindeki hayranlık
               uyandıran başka bir tasarımda gizlidir.


                  Kış Gü ve le ri nin Fark lı Vü cut Ya pı la rı
                  Kan, tüm güvelerde tek bir damarda, karından göğüse, buradan da
               başa doğru akar ve bu sırada ısınır. Dönüşte ise doku içinden süzülür.
               Bununla birlikte kış güvesinin anatomileri diğerlerinden, örneğin yaz
               güvelerinden farklıdır. Kış güvesinin soğuk havalarda yaşamasını
               sağlayan da işte bu tasarım farklılığıdır.
                  Kış güvesinin kuyruğu boyunca ilerleyen damar, dolaşım sistemi-
               nin kalp ve aort kısmını oluşturur. Kuyruğun üst tarafında uzanan bu
               bölüm, karın bölgesine yaklaşınca 90 derece bükülerek aşağı doğru

                                               122
   119   120   121   122   123   124   125   126   127   128   129