Page 30 - Doğadaki Mühendislik
P. 30

Doğadaki Mühendislik

                                              sizdir. Erkek, dişinin yalnızca kokusu-
                                                       na kapılarak onu bulur ve
                                                         çiftleşme gerçekleşir. 5
                                                            Feromonlarla iletişim
                                                        konusunda bir başka şaşır-
                                                     tıcı örneğe de kiraz sineklerin-
                                                 de (Rhagoletis cerasi) rastlarız. Kiraz
                                               sineği, yumurtalarını kiraz meyvesi-
                  Barred Sulphur Kelebeği     ne koyduktan sonra, vücudundan sal-
                                           gıladığı bir feromonu meyveye bırakarak
               yumurtalarını korur. Bu meyveye daha sonra gelen ikinci bir sinek, fe-
               romonun varlığını fark eder ve mesajı anlar. Yumurtalarını bırakmak
               üzere başka bir kiraz ağacı aramak için hemen uzaklaşır. 6
                  Bagworm güvelerinin ise feromonlar olmadan soylarını devam et-
               tirmesi mümkün değildir. Bu güve türü düşmanlarından korunmak
               için larva dönemlerinde kendisine bir nevi kamuflaj çantası yapar.
               Larva çantayı yaparken üzerinde yaşadığı bitkiden topladığı yaprak
               ve ağaç dalları gibi malzemeleri kulla-
               nır. Bagworm güveleri çantalarını hiç
                                                          İo güvesi
               terk etmeden yaşamlarını sürdürürler.
               Öyle ki beslenirken bile çantalarından
               ayrılmazlar. Özellikle dişiler yetişkin
               hale gelseler de kanatları ve bacakları
               olmadığı için çantalarını terk edemezler.
                  Çiftleşme de bu kozanın içinde, dişi-
               lerin salgıladığı özel bir feromon saye-
               sinde gerçekleşir. Dişi çiftleşmek için
               hazır olduğunda çantasını yumuşatarak
               gevşeten bir kimyasal madde salgılar.
               Bu madde erkek güvenin kozanın içine
               girmesini kolaylaştıracaktır. Dişinin sal-

                                               28
   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34   35