Page 82 - Makaleler 2. Cilt
P. 82
80 MAKALELER -2-
Yapraklar özel olarak bitkilerin besin üretmesi, solunum yapmalar› gibi
ifllemler için tasarlanm›fl yap›lara sahiptirler. Biraz sonra detaylar›yla göre-
ce¤imiz bu tasar›m›n varl›¤›, elbette ki bize yapraklar› tasarlayan üstün güç
sahibi Allah'›n varl›¤›n› kan›tlayan delillerdendir. Allah bitkilerin yarat›l›fl›-
na bir ayetinde flöyle dikkat çekmifltir.
Sizin için gökten su indiren O'dur; içecek ondan, a¤aç ondand›r (ki) hayvan-
lar›n›z› onda otlatmaktas›n›z. Bununla sizin için ekin, zeytin, hurmal›klar,
üzümler ve meyvelerin her türlüsünden bitirir. fiüphesiz bunda, düflünebilen
bir topluluk için ayetler vard›r. (Nahl Suresi, 10-11)
Yapraklar›n Özel fiekillerinin Nedeni
Hem genel yap› olarak, hem de mikrobiyolojik aç›dan incelendi¤inde
yapraklar›n her yönüyle en fazla enerji üretimini sa¤lamak üzere planlan-
m›fl, çok detayl› ve kompleks sistemlere sahip olduklar› görülecektir. Yapra-
¤›n enerji üretebilmesi için ›s› ve karbondioksidi d›fl ortamdan almas› gere-
kir. Yapraklardaki tüm yap›lar da bu iki maddeyi kolayl›kla alacak flekilde
düzenlenmifltir.
Öncelikle yapraklar›n d›fl yap›lar›n› inceleyelim.
Yapraklar›n d›fl yüzeyleri genifltir. Bu da fotosentez için gerekli olan gaz
al›fl-verifllerinin (karbondioksidin emilmesi ve oksijenin at›lmas› gibi ifllem-
lerin) kolay gerçekleflmesini sa¤lar.
Yapra¤›n yass› biçimiyse tüm hücrelerin d›fl ortama yak›n olmas›n› sa¤-
lar. Bu sayede de gaz al›fl-verifli kolaylafl›r ve günefl ›fl›nlar›, fotosentez ya-
pan hücrelerin hepsine ulaflabilir. Bunun aksi bir durumu gözümüzün önü-
ne getirelim. Yapraklar e¤er yass› ve ince bir yap›ya de¤il de herhangi bir ge-
ometrik flekle ya da anlams›z rastgele bir flekle sahip olsalard› yaprak foto-
sentez ifllevini sadece günefl ile do¤rudan temas eden bölgelerinde gerçek-
lefltirebilecekti. Bu da bitkilerin yeterli enerji ve oksijen üretememesi anlam›-
na gelecekti. Bunun canl›lar için en önemli sonuçlar›ndan biri de hiç kuflku-
suz ki yeryüzünde bir enerji a盤›n›n ortaya ç›kmas› olurdu.
Yapraklar bitkilerin hem nükleer enerji üreten santralleri, hem besin üre-
ten fabrikalar›, hem de önemli reaksiyonlar› gerçeklefltirdikleri laboratuvar-
lar›d›r. Yapraklarda hayati önem tafl›yan bu ifllemlerin nas›l gerçeklefltirildi-
¤ini anlamak için yapraklar›n fizyolojik yap›s›n› da k›saca incelemek gerekir.
