Page 44 - Türkiye için Milli Strateji

n TÜRK‹YE ‹Ç‹N M‹LL‹ STRATEJ‹ n

‹lerleyen befl y›l boyunca, Çekiç Güç Kuzey Irakl› Kürtleri Saddam'›n
gazab›ndan korudu. Bu süre içinde, Kuzey Irakl› Kürtler, Ba¤dat'tan ayr›la-
rak ba¤›ms›z bir Kürt Devleti kurmak için u¤raflt›lar ve bu yolda elle tutu-
lur bir mesafe de kaydettiler.
Kuzey Irak'taki bu Kürt hareketi içinde iki büyük siyasi bafl vard › ;
Mesud Barzani'nin önderli¤indeki Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) ve
Celal Talabani'nin liderli¤indeki Kürdistan Yurtseverler Birli¤i. Bu ikisi
aras›ndaki ayr›m›n öncelikle sosyolojik bir taban› vard›; iki ayr› lehçe konu-
flan iki ayr› Kürt afliretinin lideriydiler. Barzani, nüfuslar› Kuzey Irak'›n ba-
t›s›nda daha yo¤un olan K›rmançlar›n lideriydi. Talabani ise do¤uda yo-
¤unlaflm›fl olan Sorani afliretinin liderli¤ini yürütüyordu.
Ve biz, bu befl y›l boyunca bu iki liderin birbirinden daha farkl› bir miza-
ca sahip olduklar›n› ve bunun da izledikleri politika üzerinde etkili oldu¤u
nakarat›n› dinledik. Türkiye'de ›srarl› bir biçimde savunulan ve çok genifl
kabul gören bir düflünceye göre; Mesud Barzani, daha güvenilir, sözüne sa-
d›k, istikrarl› bir liderdi. Celal Talabani ise s›k s›k kullan›lan deyimle "kay-
pak" bir politikac›yd›; bir gün söyledi¤ini bir sonraki gün yalanlayabilir,
dahas› müttefiklerini kolayca "satabilir"di.
Bu iki Kürt lideri aras›ndaki bu iddia edilen fark›n ilk baflta çok fazla bir
önemi yok gibi görünüyordu. Çünkü Kuzey Irak'taki Çekiç Güç flemsiye-
nin ilk dönemlerinde KDP ve KYB iflbirli¤i görüntüsü çiziyorlard›. Fakat
bir süre sonra yollar ayr›lmaya bafllad›. ‹ki taraf aras›nda egemenlik müca-
delesi bafllad›. Bu arada birbirlerine karfl› üstünlük elde edebilmek için ken-
dilerine farkl› müttefikler bulmaya bafllad›lar. Talabani, ‹ran'la yak›nlaflma
içine girdi. Buna karfl› Barzani'nin kimle ittifak kurdu¤u ise 1996 yaz›n›n
sonunda ortaya ç›kt›. Barzani, "Kürtlerin bafl düflman›" olan Saddam'la itti-
fak yapm›flt›.
Bu ittifak 96 Eylülünde en önemli askeri meyvesini verdi. Barzani kuv-
vetleri ve Irak ordusu, Talabani'nin elindeki bölgelere birlikte büyük bir
sald›r› düzenledirler. Önce Erbil kenti, sonra da Süleymaniye düfltü. Ta l a-
bani, yan›nda çok say›da adam› oldu¤u halde ‹ran'a s›¤›nd› ve böylece Bar-
zani Kuzey Irak'›n yegane patronu haline geldi.
Asl›nda bu durum en fazla bir buçuk ay sürecek ve Talabani ‹ran'›n
deste¤i ile yeniden kaybetti¤i bölgelerin ço¤unu ele geçirecekti. Ama yine
de, k›sa bir süre için de olsa, ortaya bir "Barzani'ye ait Kürdistan" tablosu

32