Page 136 - Gizli El Bosna'da
P. 136
134 'G‹ZL‹ EL' BOSNA'DA
H›rvatistan ve S›rbistan fleklinde iki parçaya ayr›lmas›n› ve Bosna'n›n da bu
ikisi aras›nda paylafl›lmas›n› öngören fikirlerini yay›nlad›¤› için tutuklanm›fl
biriydi. Bu "ateflli" milliyetçili¤i, S›rpl›¤›n yeni "prensi" Milo§evi¡'in gözünden
kaçmam›fl ve "Slobo", iktidara geldikten sonra ~e§elj'i el alt›ndan desteklemifl,
kurdu¤u S›rp Radikal Partisi'ne de yard›mda bulunmufltu. Nitekim 1991 Tem-
muzu'nda yap›lan seçimlerde de ~e§elj'in parlamentoya girmesindeki en bü-
yük pay, "ustas›" olan Milo§evi¡'e ait olacakt›.
~e§elj, Milo§evi¡'in çizdi¤i "ana plan"da "kötü adam" rolünü üstlenen ve
S›rp milliyetçili¤inin en radikal söylemini seslendiren kuklayd›. II. Dünya Sa-
vafl›'ndaki Çetnikleri yaln›zca isim olarak de¤il, ideolojik yönden de aynen iz-
liyordu. A¤ustos 1991'de Alman Der Spiegel dergisinin kendisiyle yapt›¤› bir
röportajda, Çetniklerin geleneksel "Büyük S›rbistan" formülü tekrarlam›flt›.
Anlatt›¤› plana göre, S›rbistan; Bosna, Makedonya ve Karada¤'›n tümünü ve
H›rvatistan'›n da büyük bölümü kapsayacak biçimde geniflleyecekti. "Zagreb
Katedrali'nin tepesinden ne kadar toprak gözüküyorsa, H›rvatlara o kadar b›-
rakaca¤›z" diyordu. Bosna hakk›ndaki soruya da flöyle diyordu: "Bosna'daki
Müslümanlar, gerçekte ‹slamlaflt›r›lm›fl S›rplard›r". "Peki ya onlar S›rpl›klar›n›
kabul etmezlerse" sorusuna ise flöyle cevap veriyordu: "O zaman onlar›n hep-
sini Bosna'dan kovar›z. Nereye mi? Anadolu'ya..." 62
~e§elj, Çetniklerin yaln›zca ideolojik bir taklitçisi de¤il, ayn› zamanda
tescillenmifl bir devam›yd›. Ona bu s›fat, "resmi" olarak verilmiflti: II. Dünya
Savafl›'nda Mihailovi¡'in kumandanlar› aras›nda yer alm›fl olan "hayattaki en
yafll› Çetnik önderi" Mom¯ilo Djuyi¡, ~e§elj'e "voyvoda" ünvan›n› bahfletmiflti.
Kaliforniya'da yaflayan bu son "Çetnik kal›nt›s›"n›n ~e§elj'e verdi¤i bu paye,
araflt›rmac› Tan›l Bora'ya göre, "eski Çetniklerin 19. yüzy›ldan II. Dünya Sava-
fl›'na uzanan miras› üzerindeki haklar›n› tescil ettirmek bak›m›ndan" ~e§elj'e
ve onun neo-Çetniklerine büyük bir avantaj sa¤lad›. 63
S›rbo-H›rvat Savafl›, Lord Carrington
ve S›rplar› Destekleyen "Gizli El"
Milo§evi¡'in Federal ordu ve söz konusu neo-Çetnikler arac›l›¤› ile H›r-
vatistan'a karfl› bafllatt›¤› savafl oldukça kanl› geçti. Slavonya ve Krajina S›rp
güçleri taraf›ndan tamamen ele geçirildi ve dahas›, etnik yönden "temiz" hale
getirildi. Neo-Çetnikler özellikle bu ifli üstlenmifllerdi. Slavonya'n›n en önemli
kenti ve S›rbo-H›rvat savafl›n›n da en önemli cephesi olan H›rvat kenti Vuko-
var S›rplar›n eline düfltü¤ünde, Arkan, "Kaplanlar" ad›n› verdi¤i adamlar›yla
birlikte kenti "temizlemeye" bafllam›fl, yüzlerce sivili hiç gözünü k›rpmadan
öldürmüfltü. Vukovar sokaklar›na yay›lan H›rvat cesetleri, neo-Çetniklerin
1945'te yar›m b›rakt›klar› ifle geri döndüklerini gösteriyordu.