Page 131 - Gizli El Bosna'da

SAVAfiIN AYAK SESLER‹ 129

bir milis takti¤idir: Bir köyün yan›ndan geçmekte olan karfl› taraf›n bir grup
askerine köydeki provokatörler taraf›ndan atefl edilir. Askerler bir süre sonra
yanlar›na takviye de alarak atefl edenleri bulmak için köye dönerler. Ancak bu
arada provokatörler, köye dönmüfl ve halk› "askerler hepinizi öldürmek için
buraya geliyorlar" diye hareketlendirmifltir. Köy halk› elinde silahla bekler ve
askerler geldiklerinde yine provokatörün s›kaca¤› ilk kurflunla büyük bir ça-
t›flma ç›kar. Frans›z direniflciler ve Vietkong gerillalar› taraf›ndan s›kça kulla-
n›lm›fl olan bu yöntem, Milo§evi¡'in deste¤i ile Krajina'da kurulan S›rp milisler
taraf›ndan da iflletilmifltir. Bir keresinde bir kamyon dolusu H›rvat polisine bir
köyün yak›n›ndan atefl edilmifl, sonra da köydekilere polislerin köye sald›rma-
ya geldikleri söylenerek silah da¤›t›lm›flt›r. 58
Üçüncü yöntem ise daha basittir. Yapay çat›flmalar üretilmifl, sonra da
"bar›fl› sa¤lamas›" için Feredal ordu davet edilmifltir. Ancak Milo§evi¡'in em-
rindeki bu sözde "federal" S›rp ordusunun ifllevi, "bar›fl› sa¤lamak" de¤il,
"S›rpl›¤› büyütmek" olmufltur kuflkusuz.
Krajina'daki bu baflar›l› "prova" ile -bu bir provad›r, çünkü asl› daha son-
ra Bosna-Hersek'te daha genifl çapta uygulanacakt›r- Milo§evi¡'in "Büyük S›r-
bistan" rüyas›n›n önemli bir aflamas› baflar›yla gerçeklefltirilmifltir. S›ra ikinci
aflamaya, yine Bosna-Hersek için bir "prova" teflkil edecek olan S›rbo-H›rvat
savafl›na gelmifltir.

Yugoslavya'n›n Ölümü
H›rvatlar ve Slovenler tarihsel olarak hep ayn› safta ve ayn› kültürel ek-
sen içinde yer ald›lar. Her iki halk da Katolikti ve, Ortodoks ve "Do¤ulu" olan
S›rplar›n aksine, Bat› Avrupa'n›n kültürel iklimine yak›nd›lar. Yugoslavya için-
de de di¤er cumhuriyetlerden farkl› bir yap› içinde olmufllard›. Bu iki cumhu-
riyetin ekonomik düzeyi, di¤er dört federal cumhuriyetin hepsinden daha
iyiydi. K›sacas›, daha Bat›l›, daha modern ve daha zengindiler.
Bu nedenle de, önlenemez bir biçimde giderek yükselen S›rp milliyetçi-
li¤i, bu iki cumhuriyeti giderek Yugoslav birli¤inden ayr›lma düflüncesine
itiyordu. Milo§evi¡'in S›rbistan'› giderek güçleniyor ve Yugoslavya'y› bir "S›r-
boslavya" haline getirme yolunda ilerliyordu ve bu iki cumhuriyet S›rp
egemenli¤i alt›nda yaflamamaya kararl›yd›lar.
Bu ayr›l›kç› e¤ilim, her iki cumhuriyette de S›rp milliyetçili¤ine paralel
olarak geliflen milliyetçi ak›mlar taraf›ndan besleniyordu. 1980'lerde S›rp
milliyetçili¤i yeniden uyan›rken, öte yanda H›rvatlar ve Slovenler'de de ciddi
bir hareketlenme yaflanm›flt›. Özellikle H›rvatistan'daki milliyetçi yeniden do-
¤ufl oldukça güçlüydü. Bu hareketin lideri, eski bir Partizan ve ordu generali
olan Franjo Tudjman'd›. Tudjman, ayn› zamanda da bir tarihçiydi, hem de re-