Page 128 - Gizli El Bosna'da

126 'G‹ZL‹ EL' BOSNA'DA

Peki neydi bu Yeflil Tehlike, Bosna'da neler oluyordu?
Alija Izetbegovi¡, 1983 y›l›ndaki Saraybosna Mahkemesi'nin ard›ndan
Bosna-Hersek'teki ‹slami hareketin sembolü olarak iyice zihinlere yerleflti. Yu-
goslavya'n›n en kötü hapishanesinde "tafl k›rarak" geçen 6 y›l›n ard›ndan
1988'de d›flar› ç›kt›¤›nda, Bosna toplumu içinde büyük bir karizma sahibi ol-
mufltu. May›s 1990'da Müslümanlar taraf›ndan kurulan Demokratik Eylem
Partisi'nin (SDA) genel baflkanl›k koltu¤una adeta "do¤al lider" olarak oturdu.
SDA'n›n ‹slami kimli¤i son derece belirgindi. Yeflil bayraklar, hilaller, miting-
lerde söylenen ilahiler, Bosna'da 40 y›ld›r bask› alt›na al›nm›fl ve unutturulma-
ya çal›fl›lm›fl olan inanc›n yeniden do¤uflunu simgeliyorlard›. Izetbegovi¡'in ‹s-
lam Deklarasyonu'nda yazd›¤› afla¤›daki sat›rlar da, belirli çevreler için yete-
rince uyar›c›yd›. "Bilge Kral", Bat›n›n Müslümanlar hakk›ndaki stratejik bak›-
fl›n› flöyle özetliyordu:

Art›k ordularla üzerimize gelmiyorlar. Ancak ellerindeki sermayeyi ve ideolo-
jileri yeni bir etki yöntemi içinde kullan›yorlar ve yine o ayn› hedefe ulaflmaya
çal›fl›yorlar: Kendi egemenliklerini güvence alt›na almak ve bunun için de
Müslüman milletleri ruhsal bir çöküntü ve maddesel bir ba¤›ml›l›k içinde tut-
mak. 55

Ancak Izetbegovi¡'in tüm bu fikriyat›, onun fanatik bir anti-H›ristiyan
ya da anti-Bat› düflünce tafl›d›¤› anlam›na gelmiyordu hiçbir zaman. Aksine,
Bat›n›n tahakküm edici ve sald›rgan karakterine karfl›, ‹slam'›n hoflgürü ve ba-
r›flç›l›¤›n› vurguluyordu Izetbegovi¡. Nitekim kurdu¤u parti de ço¤ulcu bir
Bosna-Hersek'in devam›n› savunuyor, H›rvat ve S›rp toplumlar›yla bar›fl için-
de birlikte yaflamay› hedefliyordu.
SDA'n›n ard›ndan Bosna'daki S›rplar ve H›rvatlar da kendi partilerini
kurdular. S›rplar, Saraybosnal› bir psikiyatrist olan Radovan KaradΩi¡'in önder-
li¤inde SDS adl› S›rp Demokratik Partisi'ni oluflturdular. H›rvatlar›n partisi ise,
ayn› H›rvatistan'daki H›rvat partisi gibi, HDZ (H›rvat Demokratik Birli¤i) ad›-
n› tafl›yordu. Aral›k 1990'da yap›lan seçimlerde, 240 sandalyeli meclise Izetbe-
govi¡'in partisinden 86, SDS'den 72 ve HDZ'den 44 parlamenter girdi. Bir parti
daha vard› mecliste, 13 sandalye elde etmiflti; Izetbegovi¡'in muhalifi olan Adil
Zulfikarpa§i¡'in liderli¤indeki MBO (Bosna Müslüman Organizasyonu).
Önceki sayfalarda 1970'li ve 80'li y›llarda Bosna'daki ‹slami kanada kar-
fl› bir de seküler kanat oldu¤undan söz etmifltik. Zulfikarpa§i¡, iflte bu seküler
kanad›n yeni temsilcisiydi. Uzun y›llar ‹sviçre'de ticaret yaparak büyük bir
servet elde eden ve 1980'lerin sonunda Bosna'ya dönen Zulfikarpa§i¡, önce
SDA saflar›nda siyasete bafllam›flt›. Ancak seçimlerden üç ay önce, Eylül
1990'da, kendisine ba¤l› olan bir grupla birlikte SDA'dan ayr›larak MBO'yu