Page 124 - Gizli El Bosna'da
P. 124
122 'G‹ZL‹ EL' BOSNA'DA
1983 y›l›nda Beograska Bank, Yugoslavya'n›n en büyük araba üretim
projesinin finansman›n› üstlendi. Söz konusu "Yugo" marka arabalar, Yugos-
lavya'n›n ihraç amaçl› olarak üretti¤i ilk otomobildi. Yugo projesinin finans-
man›n› üstlenen Milo§evi¡, do¤al olarak hemen araba için pazar arama ifline
giriflti. Ve Amerikan Büyükelçisi Lawrence Eagleburger, Yugo arabalar›na
Amerika'da pazar bulmay› öngören kapsaml› bir teklif ile Milo§evi¡'in karfl›s›-
na ç›kt›. Milo§evi¡, Eagleburger'›n teklifini çok cazip buldu ve bu iki adam k›-
42
sa bir süre sonra ifl orta¤› haline geldiler. Alman gazeteci Hans Peter Rull-
man, 1989 y›l›nda yazd›¤› Krisenherd Balkan adl› kitapta, Eagleburger'›n Belg-
rad Büyükelçisi oldu¤u o y›llarda "Yugo arabalar›n›n en h›zl› sat›c›s›" haline
geldi¤ini yazacakt›. 43
Bu, ilk baflta basit bir ifl ortakl›¤› gibi gözüküyordu, ama biraz daha za-
man geçtikçe önemli bir siyasi boyut kazanacakt›. Bunun nedeni ise, büyük öl-
çüde Eagleburger'›n siyasi kariyeriydi. Çünkü Eagleburger, s›radan bir büyü-
kelçi de¤ildi. 1970'lerin ilk yar›s›nda D›fl ‹flleri Bakanl›¤›n›n en üst kademele-
rinde görev yapm›flt›. O dönemin D›fl ‹flleri Bakan› ise Henry Kissinger'd›. O
y›llarda Eagleburger, bakanl›k içinde Henry Kissinger'›n "sa¤ kolu" haline gel-
mifl ve aralar›nda bir baba-o¤ul iliflkisi oluflmufltu. Nitekim Kissinger 1982 y›-
l›nda Kissinger Associates'i kurdu¤unda Eagleburger da hemen flirketin yöne-
tim kurulunda yer alm›fl, Belgrad'daki görevinden döndükten sonra da Kis-
singer Associates'in yönetim kurulu baflkanl›¤›n› yapm›flt›.
Eagleburger'›n Milo§evi¡ ile ortakl›k kurdu¤u y›llarda, ABD'nin Belgrad
Büyükelçili¤i'nde görev yapan ve yine "Slobodan" ile dostluk gelifltiren bir
ikinci isim daha vard›; Elçilikte askeri atafle olarak görev yapan Brent Scowc-
roft. Ve iflin ilginç yan›, Scowcroft da ayn› Eagleburger gibi, "Kissinger'›n tak›-
m›"ndand›. Bu ikisi, Washington kulislerinde "Kissinger's yes-men" (Kissin-
ger'›n evet-efendimcileri) olarak bilinirdi. 44 Scowcroft, Carter yönetiminde Si-
lah Kontrolü Genel Dan›flma Dairesi üyesi iken Kissinger'a "tabi" olmufl ve
sonra o da Eagleburger gibi kurulan Kissinger Associates flirketinin yönetim
kurulunda yer alm›flt›. Eagleburger Kissinger Associates'in yönetim kurulu
baflkanl›¤›n› yürütürken, Scowcroft da baflkan yard›m›c›s›yd›. Her ikisi de Kis-
singer'›n "adamlar›" olan Scowcroft ile Eagleburger aras›nda da do¤al olarak
yak›n bir dostluk vard›. Özel sohbetlerinde zaman zaman S›rbo-H›rvatça ko-
nuflurlard›. 45
Eaglebuger-Scowcroft ikilisi ile Milo§evi¡ aras›nda kurulan dostluk ve
ortakl›k, k›sa süre sonra Washington'a da tafl›nd›. Yugo flirketinin dan›flmanl›-
¤›n› Kissinger Associates yapmaya bafllad› ve söylenenlere göre, bu iflten ol-
dukça kar etti. Kissinger Associates'in S›rbistan'daki orta¤› olan Milo§evi¡ de
Yugo iflinden epey kar elde etmiflti. Elde edilen döviz gelirlerini S›rbistan'da