Page 194 - Gizli El Bosna'da
P. 194
192 'G‹ZL‹ EL' BOSNA'DA
Bosna Savafl›'na son
noktay› Dayton'da ya-
p›lan bar›fl görüflmeleri
koydu. ABD önderli-
¤inde yürütülen gö-
rüflmeler sonras›nda
Boflnaklar, pek de adil
olmayan bu anlaflmaya
imza atmak zorunda
kald›lar.
Bosna ordusu için en büyük hedef ise, Bat› Bosna'daki en büyük flehir
ve S›rplar›n Pale'den sonraki ikinci merkezleri olan Banja Luka'yd›. E¤er Ban-
ja Luka ele geçirilseydi, Do¤u Bosna hariç tüm Bosna-Hersek'i (yani ülkenin
%70'ten fazlas›n›) S›rp iflgalinden kurtarmak mümkün olabilecekti. Banja
Luka'ya giden yolda yer alan iki flehir, yani Prjedor ve Omarska da son derece
önemliydi. Bu iki flehir, en büyük S›rp toplama kamplar›n›n kuruldu¤u ve
Müslümanlara en korkunç iflkencelerin yap›ld›¤› yerlerdi çünkü. Prjedor,
Omarska ve Banja Luka üzerinde gerçeklefltirilecek bir fetih, Bosna'n›n kesin
zaferi anlam›na gelecekti.
Ama öyle olmad›, Bosna ordusu, ülkenin yaklafl›k %50'sini ele geçirdi
ve durdu. Daha ileri gidemedi.
Baz›lar›, bunun Bosna ordusunun yeterince baflar›l› bir sald›r› gerçeklefl-
tirememesinin bir sonucu oldu¤unu sanabilirdi. Oysa gerçek daha farkl›yd›.
Bosna ordusu Banja Luka'ya kadar ilerleyebilirdi, ancak Washington'dan -ora-
daki S›rp yanl›s› lobinin giriflimi sonucunda- gelen sert bir "dur" emri buna
izin vermemiflti.
Bu gerçek, Bosna'ya olan sempatisi ile ünlenen Yahudi as›ll› Frans›z en-
telektüel Bernard Henri Lévy taraf›ndan Le Point'a yazd›¤› bir makalede aç›k-
lanm›flt›. Lévy, 96 Ekimi'nde Izetbegovi¡'le Paris'te bir görüflme yapm›fl ve Izet-
begovi¡ de ona bir önceki Ekim'de yaflanan olay›n iç yüzünü anlatm›flt›. 95 Eki-
mi'nde, Müslümanlar›n S›rplara karfl› yürüttükleri taarruzun en fliddetli gün-
lerinde, Izetbegovi¡ ABD D›fl ‹flleri Bakan› Warren Christopher'dan ve ABD'nin
atad›¤› yeni ara bulucu Richard Holbrooke'tan acil birer ça¤r› alm›flt›. Bu ikili,
"S›rp milisleri bozgunun efli¤indeler, askeri aç›dan onlara üstün gelebilirsiniz"
demifller, ancak Müslümanlar›n kazanacaklar› böyle bir zaferin Belgrad'› çok
rahats›z edece¤ini, hatta Milo§evi¡'in Bosna'ya ordu yollamak için haz›rl›k yap-
t›¤›n› söylemifllerdi. Levy, Izetbegovi¡'e verilen bu mesaj› flöyle ifade ediyordu:
"Özetle, durmal›s›n›z. Amerika size durman›z› emrediyor! Prjedor ve Omars-
ka'y› geri mi almak istiyorsunuz? Peki, olsun. Ama bunu gerçeklefltirmek için