Page 190 - Gizli El Bosna'da

188 'G‹ZL‹ EL' BOSNA'DA

yay›, özellikle de ‹slam dünyas›n› derinden etkileyece¤ini biliyorlard›. Bu he-
sap Dayton Anlaflmas›'na yol açt›.

A¤ustos'ta Blitzkrieg ve Amerika'n›n Verdi¤i "Dur" Emri
Bosna'daki savafl, 1995 yaz›na kadar büyük bir askeri de¤ifliklik olma-
dan sürdü. Bosnal› Müslümanlar ile H›rvatlar aras›nda, ABD'nin Bosna mant›-
¤› nedeniyle kurulan ittifak, S›rplara karfl› zafer elde edebilirdi, ancak "gizli
el"in müdahaleleri, özellikle de Bosna'ya uygulanan silah ambargosu buna izin
vermedi. Dolay›s›yla da Bosna-Hersek topraklar› üzerindeki paylafl›m de¤ifl-
medi. Do¤u ve Kuzey Bosna'n›n neredeyse tümünü kapsayan %70'lik bölüm
S›rplar›n elindeydi. Orta Bosna ve Hersek'teki %30'luk k›s›m ise, H›rvatlar›n
yeniden Müslümanlarla ittifak yapmas› üzerine 1994 bahar›nda kurulmufl olan
Müslüman-H›rvat Federasyonu'nun elindeydi.
Bosna'n›n en kuzeybat› ucunda yer alan Biha¡ bölgesi ise, Bosnal› S›rp-
lar ile H›rvatistan'daki Krajina S›rplar› aras›nda s›k›flm›fl durumdayd›. S›rp de-
nizinin ortas›nda bir ada gibi kalan Biha¡'›n bu s›k›nt›s›n›n üzerine, bir de Fik-
ret Abdi¡'in Bosna hükümetine karfl› isyan ederek S›rplarla yapt›¤› ifl birli¤i ek-
lendi.
Ancak baflta da belirtti¤imiz gibi, %70'e %30 k›s›r paylafl›m› üzerinde
savafl›n ilk haftalar›ndan bu yana sürmekte olan statüko, A¤ustos 95'te ciddi
bir de¤iflime u¤rad›. Zincirleme bir reaksiyon ve ani bir sald›r›, bir blitzkrieg ile
önce Krajina'n›n tümü sonra da Bat› Bosna'n›n büyük k›sm› S›rp iflgalinden
kurtar›ld›.
Herfley, 4 A¤ustos'ta, uzun süredir büyük bir sald›r› için haz›rl›k yap-
makta olan H›rvat birliklerinin, 1991'de S›rplara "kapt›rd›klar›" Krajina'ya ani
bir biçimde girmeleriyle bafllad›. H›rvatlar, S›rplar› önlerine katarak büyük bir
h›zla ilerlediler ve birkaç gün içinde tüm Krajina'y› ele geçirdiler. Bunun Bos-
na'ya etkisi ise büyüktü. Bir kez, Biha¡ kurtulmufltu; "ada"n›n bat›s›ndaki S›rp
denizini oluflturan Krajina S›rplardan temizlenince, bu küçük toprak parças›
da d›fl dünyayla birleflmiflti. Izetbegovi¡ y›llar sonra büyük bir heyecanla hal-
k›n›n sevinç gösterileri alt›nda Krajina'ya girdi. Abdi¡ ise fazla vakit kaybet-
meden kay›plara kar›flt›.
H›rvatlar›n bu baflar›s›, bizzat Bosna'daki savafl› da etkiledi. Bir kez,
"S›rplar yenilmez" efsanesi y›k›lm›flt›. Biha¡'tan kaçanlar Bosna'ya y›¤›ld›lar
ama burada da fazla kalmad›lar. Ço¤u S›rbistan'a yöneldi, Milo§evi¡ baz›lar›n›
da zorunlu bir biçimde Kosova'ya yerlefltirdi, Arnavutlara karfl› S›rp nüfusu-
nun say›s›n› art›rabilmek için.
Bosna-Hersek ordusu (Armija BiH) ise, Krajina'daki S›rplar› püskürten