Page 272 - Gizli El Bosna'da

270 'G‹ZL‹ EL' BOSNA'DA

sabalardaki sivil halk› esir kamplar›na götürerek bu bölgelerde tek bir Müslü-
man bile b›rakmamay› hedefliyorlard›. Bir yandan da buradaki evleri ya¤ma-
lay›p yakarak bu insanlar›n bir daha topraklar›na geri dönebilmelerini engel-
lemeye çal›fl›yorlard›.
Toplama kamplar›na götürülecek kifliler tespit edilirken S›rplar baz› ön-
celikler belirlemifllerdi: Öncelikli olarak politik, askeri, sosyal ve dini alanda
söz sahibi olan, toplumun önde gelen kiflilerini ortadan kald›rmaya özen gös-
teriyorlard›. Bunun için askeri birliklerin ellerine isim listeleri veriliyor ve ilk
olarak bu insanlar›n tutuklan›p öldürülmesi amaçlan›yordu. Örne¤in Prije-
dor’da güç ve mevki sahibi oldu¤u bilinen belli bafll› kifliler, zenginler, fabrika
yöneticileri, ifladamlar›, ayd›nlar, politik ve dini liderler, doktorlar, savc›lar, ö¤-
retmenler yok edilmiflti. Bu insanlar›n öldürülmesiyle birlikte Prijedor'un sos-
yal ve ekonomik gücü de tamamen çökertilmiflti.

Kamplar›n A盤a Ç›kar›lmas›
Savafl›n bafllamas›ndan k›sa bir süre sonra Bosna’n›n çeflitli yerlerinde,
S›rplar taraf›ndan kurulmufl olan toplama kamplar› bulundu¤u bilgisi ilgili
makamlara gelmeye bafllad›. Ne var ki gerek Bat›l› devletler gerekse uluslara-
ras› örgütler bu konudaki sessizliklerini uzun süre korudular. Bu gerçek müm-
kün oldu¤unca dünya kamuoyundan gizlendi.
Kamplar›n varl›¤›, yetkililer taraf›ndan 1992 y›l›n›n Haziran ay›n›n ba-
fl›nda ö¤renilmiflti. Fakat bu kamplar›n varl›¤› ile ilgili haberler, ancak Tem-
muz sonunda dünya kamuoyuna ulaflabildi. Aradaki zaman boyunca, kamp-
lar›n varl›¤› mümkün oldu¤unca gizli tutulmaya çal›fl›ld›. ‹ngiliz The Guardian
gazetesinin haberine göre, ABD bölgeye gönderilen ajanlar›n ve casus uydula-
r›n›n edindikleri bilgiler ›fl›¤›nda kamplar›n varl›¤›n› tespit etmifl, ancak buna
ra¤men Bosna hükümetinin bu kamplar hakk›nda verdi¤i bilgilerin "inand›r›-
c›"l›¤›ndan flüphe etti¤ini aç›klam›flt›. Elbette bu tereddüt, ‘gizli el’in Ameri-
kan yönetimini yanl›fl bilgilendirmesinin eseri idi. 21 Temmuz sonunda ulusla-
raras› medyay› S›rp askeri güçlerinin kurdu¤u toplama kamplar›na iliflkin bil-
giler kaplad›. Kaçmay› baflarabilen baz› esirler, kamplara dair korkunç fleyler
anlat›yorlard›. Baz› insan haklar› örgütleri de, BM'in ve Uluslararas› K›z›lhaç'›n
bu kamplar›n varl›¤›n› Temmuz ay›n›n bafl›nda tespit etti¤i halde bunu yakla-
fl›k bir ay boyunca kamouyuna aç›klamad›klar›n› ortaya ç›kard›lar. S›rp yetki-
liler ise, kamplarla ilgili bilgilerin çarp›t›ld›¤›n› anlatmaya girifltiler. Bu bölge-
lerde, "Esir kamplar› de¤il, Cenevre Anlaflmas› hükümlerine uygun askeri ha-
pishanelerin bulundu¤unu" belirttiler. 22
Tüm bu geliflmelerle birlikte Amerikan D›fliflleri Bakanl›¤› da S›rp topla-