Page 274 - Gizli El Bosna'da

272 'G‹ZL‹ EL' BOSNA'DA

Savafl bittikten sonra da,
Bosna'n›n çeflitli yerlerinde
toplu mezarlar a盤a ç›ka-
r›ld›. Solda bunlardan biri
görülmektedir.

flan›yor olmas› gerçe¤ini de¤ifltirmiyordu. Kamplarda yap›lan kitlesel katliam-
lardan, iflkencelerden ve vahfletten hemen herkes haberdard›. Ne var ki köklü
tedbirler almaya ço¤u kimse yanaflm›yor, birtak›m siyasi ve politik hedefler
u¤runa bir toplumun yok edilifline seyirci kal›n›yordu. Kuflkusuz bu durum,
baz› çevrelerin “Bosna’y› gözden ç›karmas›n›n” ard›nda sadece stratejik bek-
lentiler ve hesaplar de¤il, çok daha köklü ideolojik de¤erler oldu¤unu bir kez
daha gözler önüne sermekteydi.

S›rp Kamplar›ndan ‹flkence Örnekleri
Savafl boyunca kamplarda dayaklardan, infazlardan, hastal›k veya aç-
l›ktan ölenlerin say›s› on binleri buldu. Bunun yan› s›ra bu kamplara götürül-
mek üzere toplanan, ancak ak›betlerinin ne oldu¤u bilinmeyen pek çok insan
vard›. Çok say›da tutuklu kamplara sevk edilirken “kaybolmufl”tu. Bu kay›p-
lara ne oldu¤u ise hala bilinmemektedir.
S›rp toplama kamplar›nda kitlesel ölümler gerçeklefltiriliyor ve S›rp güç-
leri kad›nlara sistemli olarak tecavüz ediyorlard›. Banja Luka’n›n kuzeyinde
bir demir madeninde oluflturulan Omarska, en korkunç kamplardan biriydi.
Kamp adeta herfleyin çamur içinde yüzdü¤ü bir ‘aç›k çukur kamp›’yd›. Bosna
Devleti, Savafl Suçlular› Komisyonu’nun BM Mülteciler Yüksek Komiserli¤i’ne
sundu¤u rapora göre Omarska’daki tutuklu say›s›n›n 11.000 civar›nda oldu¤u
tahmin ediliyordu. Buras› komisyonun varl›¤›ndan haberdar oldu¤u 94 kam-
p›n en büyü¤üydü. Tutuklular›n sadece üçte biri kapal› yerde bulunuyorlard›.
BM’in de do¤rulad›¤›, Bosnal› Müslüman Yard›m Kuruluflu Merhamet’le gö-
rüflen bir görgü tan›¤›n›n ifadesine göre, S›rplar geride kalan binlerce insan›
maden sto¤u için kullan›lan üzeri aç›k çukura doldurmufllard›. BM Mülteciler