Page 15 - editie 3 2020

Gezondheid:

Stress

Dag van vandaag zijn woorden ‘stress’ en ‘leven’
bijna synoniemen geworden. Van ‘s ochtends
vroeg tot ‘s avonds laat en vaak onbewust in onze
slaap zijn we bezig met talloze taken. Eens we den-
ken dat alle zorgen achter de rug zijn, krijgen we
een nieuwe “lading” informatie die we moeten ver-
werken.

Iedereen ervaart stress. Stress brengt je li- toch niets aan doen, dus kan je beter niet zenu-
chaam in staat van paraatheid voor een be- wachtig maken.
langrijke klus of gebeurtenis. In het algemeen
wordt stress gedefinieerd als “de niet-speci- Grote boosdoener is volgens de meeste spe-
fieke reactie van het lichaam op de eisen van cialisten onze prestatiemaatschappij, waarin
buitenaf (de externe “stressor”) en dus een on- resultaten altijd meetbaar en zichtbaar zijn. Er
vermijdelijk gevolg van het leven” (Selye 1956) worden ons van kleins af bepaalde standaarden
of als een reactie op elke prikkel of conditie die opgelegd: goede cijfers op school, goedbe-
spanning veroorzaakt. Deze prikkels zijn indivi- taalde job, materieel welzijn, gaan sporten in je
dueel en kunnen zowel positief als negatief zijn. vrije tijd, moderne auto, etc. De constante druk
De ‘goede stress’ speelt een belangrijke rol in om het ‘niet slechter te hebben dan iemand
het presteren van individuen (bijvoorbeeld, een anders’ zorgt ervoor dat we altijd “aan” staan.
sporter zal in het algemeen beter presteren op De reservevoorraad energie geraakt sneller op
een wedstrijd dan op een gewone dag). dan het aangevuld kan worden. Stresshormo-
nen zorgen voor slaapproblemen (waardoor
Op biologisch niveau is stress een zogenaam- die voorraad niet wordt aangevuld), energie om
de vecht – of vluchtreactie. Adrenaline en ons immuunsysteem op peil te houden is er op
cortisol stomen ons lichaam in een mum van den duur niet meer. Daardoor worden we vaker
tijd klaar voor actie; de spieren spannen zich ziek en komen we er moeilijker bovenop. Kor-
aan, de bloeddruk en de hartslag schieten om- tom: we raken in een neerwaartse spiraal die
hoog. De pupillen worden groot en al het bloed uiteindelijk leidt tot overspannenheid of burn-
stroomt van de organen naar de spieren. Het out. De accu is leeg en opladen lukt niet.
gekke-buik-gevoel wordt veroorzaakt doordat
de spijsvertering op een laag pitje komt te staan.
En last but not least: we beginnen te zweten.
Deze vecht-of-vlucht re-
actie zorgde dat onze
betovergrootouders zich
snel uit de voeten kon-
den maken, bijvoorbeeld
als ze een leeuw tegen-
kwamen. Voor de mo-
derne mens komt het van pas als we niet goed
uitkijken met oversteken, een stuurfout maken
of als we daadwerkelijk worden aangevallen.
In de moderne samenleving moet men leren
prioriteiten stellen en voor zichzelf kunnen uit-
maken of het wel waard is om je druk te maken.
Bijvoorbeeld, als je in de file staat, kan je er
15

Editie E 20 3.indd 15 10/09/2020 9:50:30