Page 21 - Editie 4/2019

Leuke weetjes

Knopen, mijlen en kilometers, hoe zit het in elkaar?

Wetenschappelijke berekening:
alle meridianen (lengtecirkels op de aarde-
bol) lopen over de polen en zijn even lang.
Deze cirkels zijn verdeeld in 360° (graden),
1° (graad) is verdeeld in 60' (minuten). 1'
(minuut) = 1 zeemijl.

Van zeemijlen naar kilometers:
omtrek Aarde is 40 000km = 360°
40 000km / 360° / 60' = 1,852 km

Snelheid: 1 zeemijl
1 knoop = 1 zeemijl/uur = 1,852 km/uur

In uw navigatietoestel kan je instellen of je kilometers en zeemijlen voor afstanden en km/u of
knopen voor snelheidsmeting gebruikt.
W Wiki-weetjes:

Vroeger werd op zeilschepen de snelheid gemeten door een houtblok of plankje,
"log" genaamd, aan een lijn overboord te gooien. De log bleef tamelijk onbeweeg-
lijk in het water liggen, terwijl de boot doorvoer en de lijn afrolde. Door te meten
hoeveel van de lijn in een bepaalde tijd afgerold werd, kon de snelheid van het
schip bepaald worden.
Aanvankelijk werd de lijn apart opgemeten, later werden er op regelmatige afstanden knopen in
gelegd, zodat de afgerolde lengte eenvoudiger bepaald kon worden. Uiteindelijk werd de afstand
tussen de knopen genormaliseerd op 47 voet en 3 inches (14,4018 meter = 0,0144018 km), wat met
een standaardglas (zandloper) van 28 seconden (= 0,0078u) rechtstreeks de snelheid in knopen
gaf (0,0144018/0,0078 = 1,85166 km/u). De telgegevens werden gerapporteerd aan de bootsman,
die ze noteerde in het logboek. De stuurman kon dan met deze gegevens navigeren.
De snelheid werd dus eigenlijk gemeten in knopen per glas, afgerond 1,852 km/u. Toch wordt deze
eenheid van snelheid niet 'knopen per glas' maar 'knoop' genoemd.

Bron: Wikipedia

21

Editie 19 4.indd 21 15/11/2019 11:10:08