Page 168 - จดหมายเหตุ final-2

วิหารพระเหลือ

ต้งอยู่หน้ำพระวิหำรพระพุทธชินรำช เป็นวิหำรหลังเล็กกว้ำง ๓ เมตร ยำว ๕ เมตร
ั
สูง ๓ เมตร อยู่บนฐำนสูง หันหน้ำไปทำงทิศเหนือ ด้ำนหลังมีต้นโพธ์อยู่ ๓ ต้น ตำมประวัต ิ
ิ
กล่ำวว่ำ เมื่อครำวที่หล่อพระพุทธชินรำช พระพุทธชินสีห์ และพระศรีศำสดำ ปรำกฏว่ำมีเศษทองสัมฤทธิ์
คงเหลืออยู่ พระมหำธรรมรำชำที่ ๑ (ลิไทย) จึงมีรับสั่งให้ช่ำงน�ำเศษทองนั้นมำหล่อเป็นพระพุทธรูปปำง

มำรวิชัย ขนำดหน้ำตักกว้ำงเพียง ๑ ศอกเศษ และเรียกพระพุทธรูปนั้นว่ำ “พระเหลือ” ถึงกระนั้นเศษทอง
ื
ก็ยังเหลืออยู่อีก จึงได้หล่อพระอัครสำวกสององค์ยืนอยู่เบ้องซ้ำยและขวำขององค์พระเหลือ
ั
ิ
่
ส่วนอฐทใช้ก่อเตำส�ำหรับหลอมทองท่หล่อพระพุทธรูปน้น ได้น�ำมำรวมกันแล้วก่อเป็นฐำนสูง ๓ ศอก
ี
ี
ั
ี
ตรงต�ำแหน่งท่หล่อพระพุทธชินรำช พร้อมกับปลูกต้นโพธ์ ๓ ต้นลงบนฐำนน้น เรียกว่ำ โพธ์สำมเส้ำ
ิ
ิ
และได้สร้ำงพระวิหำรเล็ก ๆ ขึ้นมำ ระหว่ำงต้นโพธิ์นั้น เพื่อเป็นที่ประดิษฐำนพระเหลือ และพระสำวก
จึงเรียกช่อว่ำ “วิหารพระเหลือ” ต่อมำในรัชสมัยพระบำทสมเด็จพระจอมเกล้ำเจ้ำอยู่หัว
ื
ั
พระองค์ได้เสด็จพระรำชด�ำเนินมำนมัสกำรพระพุทธชินรำช เม่อพุทธศักรำช ๒๔๐๙ ในครำวน้น
ื
พระบำทสมเด็จพระจุลจอมเกล้ำเจ้ำอยู่หัว ทรงผนวชเป็นสำมเณรได้โดยเสด็จสมเด็จพระบรมชนกนำถ
ทรงมีพระรำชศรัทธำบูรณปฏิสังขรณ์วิหำรพระเหลือ พร้อมกับประดิษฐำนตรำพระเก้ยวไว้ท ี ่
ี
หน้ำบันวิหำร พระบำทสมเด็จพระจอมเกล้ำเจ้ำอยู่หัวรัชกำลท่ ๔ จึงพระรำชทำนนำมว่ำ
ี
“พระเสสันตปฏิมากร“

๑๖๘