Page 207 - Di san van hoa An Duong
P. 207
Công Uy, Hoàng Công Thượng, Hoàng Công Đức, Hoàng Cao, Hoàng Thị Hộ
và Hoàng Thị Bộ. Thời ấy, Ngọ Dương vùng đất đối ngạn với làng Nại Xuyên
qua sông Cổ Bồng, còn là vùng sông nước bao bọc, dân cư thưa thớt. Người
dân Ngọ Dương sống chủ yếu bằng nghề sông nước, đánh bắt thủy sản. Khi
nghe tin Hai Bà Trưng khởi nghĩa, bảy anh em Hoàng Độ đã tuyển mộ dân
quanh vùng, trong đó có Ngọ Dương để tham gia vào cuộc khởi nghĩa. Do thạo
về sông nước, nên đội nghĩa binh của bảy anh em họ Hoàng sung vào lực
lượng thủy binh của quân khởi nghĩa. Trong nhiều trận chiến đấu ác liệt với
quân thù, đội quân của bảy anh em Hoàng Độ đã lập được nhiều chiến công
to lớn, góp phần vào thắng lợi của cuộc khởi nghĩa. Qua vài năm đất nước hòa
bình, nhà Đông Hán lại mang quân sang xâm lược nước ta. Sau những trận
đánh ác liệt chống lại kẻ thù, thế cùng, Hai Bà Trưng đã tuẫn tiết trên sông Hát
Giang. Bảy anh em họ Hoàng tiếp tục chỉ huy đội quân còn lại để chiến đấu
chống quân Đông Hán ở các khu vực Hải Dương, Hải Phòng ngày nay. Ngày 25
tháng Chạp, bảy anh em trên đường về quê hương, khi đến khúc sông thuộc
Ngọ Dương thì đều hóa. Nhớ tới công lao, nhân dân tổng Nại Xuyên lập các
đền, miếu để phụng thờ các Ngài. Làng Ngọ Dương lập đền thờ Ngài Hoàng
Độ, hiệu là Cư sĩ Đại Vương. Ngài Hoàng Độ phụng thờ tại Ngọ Dương thường
hiển hiện giúp nước, giúp dân.
Vào triều Hậu Lý, đời vua Lý Thánh Tông, đất nước có giặc Tống kết hợp với
quân Chiêm Thành đến xâm lược nước ta. Lý Đạo Thành, Lý Thường Kiệt cùng
nhiều tướng lĩnh của nhà Lý mang quân đánh giặc. Trên đường dẫn binh đánh
giặc, Lý Thường Kiệt đến Ngọ Dương, đêm trú binh ngủ tại địa phương được Ngài
Hoàng Độ Cư sĩ báo mộng âm phù đánh giặc. Sau khi đánh đuổi quân xâm lược,
đất nước thanh bình, vua Lý ban cho dân làng vàng bạc để sửa sang đền, miếu
phụng thờ và sắc phong gia tặng mỹ tự, thần hiệu cho Ngài Hoàng Độ là “Hộ quốc
công thần”. Đến đời nhà Trần, Trần Hưng Đạo đánh thắng quân xâm lược
Nguyên Mông. Đời Lê, Lê Lợi khởi nghĩa đánh đuổi quân xâm lược Minh, đời Hậu
Lê thắng nhà Mạc giành lại ngôi báu, Ngài Hoàng Độ đều có công âm phù, nên
được các triều đại ban sắc phong, gia tặng mỹ tự. Ngài Hoàng Độ còn phù giúp
cho người dân địa phương tránh được thiên tai, dịch họa. Sau này các triều đại
phong kiến kế tiếp đều ban tặng sắc phong, gia tặng mỹ tự nâng phẩm trật thần
cho Ngài. Gặp những khi thiên tai hạn hán, địa phương tổ chức cầu đảo tại đền
đều thấy ứng nghiệm. Trước đây vào dịp hội lễ lớn cả tổng Ngọ Dương tổ chức
207 DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG