Page 363 - Di san van hoa An Duong

trên đã được người dân tôn vinh, kính trọng rước vào phối thờ trong ngôi đình
thiêng liêng của làng.
Làng Hỗ Đông ngoài ngôi đình, còn có hai miếu và 1 chùa, 1 miếu thờ hai vị

Thành hoàng, 1 miếu thờ thân mẫu của hai Ngài. Chùa Hỗ Đông tên chữ “Thiên
Mụ”, (天姥 - Bà già trên trời), được xây dựng muộn nhất vào thời Trần, thế kỷ XIII.
Đến thời Mạc, thế kỷ XVI, chùa có thể được bảo trợ và giúp đỡ của thân vương,

hoàng tộc triều Mạc nên trùng tu, tôn tạo lớn. Dấu tích để lại tại chùa là 7 pho
tượng bằng đá thời Mạc bày trên Phật điện, trong đó có tượng vua Mạc, tượng
hoàng tử và tượng công chúa triều Mạc. Chùa Thiên Mụ ở Hỗ Đông là ngôi chùa
thứ hai trên đất nước Việt Nam có cùng tên Thiên Mụ (chùa Thiên Mụ ở kinh

thành Huế, do Chúa Tiên Nguyễn Hoàng xây dựng năm 1601). Tuy nhiên chùa
Thiên Mụ, Hỗ Đông có niên đại khởi dựng sớm hơn rất nhiều so với chùa Thiên
Mụ ở Huế.

Theo bản thần tích, thần sắc làng Hỗ Đông, tổng Hà Nhuận, huyện An
Dương, do chức dịch làng xã khai báo gửi về trên năm 1938, đình Hỗ Đông thờ hai
vị Thành hoàng người địa phương là Tống Công Đại thần và Trì Sòi Đại thần.

Thân thế, sự nghiệp của các Ngài được tóm tắt như sau:

Hai Ngài là anh em song sinh vào ngày 10 tháng 11 năm Kỷ Mùi (1019).
Người anh tên là Tống Công, người em tên là Trì Sòi. Từ nhỏ hai ông đã có ý chí
hơn người, 8 tuổi đã thông suốt về kinh sử. Triều Lý Thái Tông (1028-1054), nhà
vua tuyển hiền tài. Hai ông lúc đó 17 tuổi đã tham gia ứng thí. Hai ông trúng cách,

ông Tống Công được vua phong chức Tả Trung Thư lệnh, ông Sòi Công được
phong chức Hữu Trung Thư lệnh. Sau đó ba năm ở châu Quảng Nguyên có giặc
Nùng Phúc làm loạn và còn tự lập quốc gia riêng, lấy quốc hiệu là “Trường Sinh

Quốc”. Lý Thái Tông sai Tống Công đốc thúc việc quân lương, Sòi Công làm Tạo
triều Phụ chính, cùng đi dẹp loạn. Giặc được dẹp tan, đất nước khải hoàn, vua
phong tặng cho Tống Công chức Đô Thống, Sòi Công chức Nội Thị. Về sự kiện
trên trong sách chính sử “Đại Việt sử ký toàn thư – trọn bộ” (Nxb Thời Đại – 2013),

trong mục “Kỷ nhà Lý”, trang 181 chép: “… Kỷ Mão năm thứ 6, (1039) mùa xuân,
tháng giêng, thủ lĩnh Tây Nông là Hà Văn Trinh đem việc Tồn Phúc làm phản tâu
lên. Trước đây, Tồn Phúc làm thủ lĩnh châu Thảng Do, em là Tồn Lộc làm thủ lĩnh

châu Vạn Nhai, em trai là A Nùng, vợ của Tồn Phúc là Đương Đạo làm thủ lĩnh
châu Vũ Lặc, đều thuộc châu Quảng Nguyên, hằng năm nộp đồ thổ sản. Sau Tồn
Phúc giết Tồn Lộc và Đường Đạo, kiêm tính các đất, tiếm xưng là Chiêu Thánh

363 DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG