Page 249 - 7. QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH 2021
P. 249
1.1.1.Biển có vị trí quan trọng trong quá trình phát triển của nhân
loại
Biển chiếm 71% diện tích bề mặt trái đất, từ xa xưa, con người đã biết
khai thác biển để sinh sống. Tuy nhiên, việc khai thác trong thời kỳ này chỉ ở
những vùng ven biển và còn thô sơ, manh mún. Đen thế kỷ XV, con ngựời đã
đi vòng quanh trái đất bằng đường biển. Biển được các nước phát triển sử dụng
làm đường giao thương để tim kiếm, mở rộng thị trường và chiếm đoạt thuộc
địa. Tại các lục địa, sự bùng nổ dân số với tốc độ khó kiểm soát nhất là khu
vực châu Phi, châu Á. Nhu cầu cuộc sống của con người ngày một cao, cùng
với sự khan hiếm lương thực, cạn kiệt tài nguyên trên lục địa ảnh hưởng trực
tiếp tới sự phát triển bền vũng của loài người. Biển có nguồn tài nguyên vô
cùng to lớn có thể đáp ứng nhu cầu tôn tại, phát triển của con người hiện tại
và tương lai.
Đảo là cơ sở để khẳng định chủ quyền của quốc gia đối với vùng biển và
thềm lục địa quanh đảo. Các đảo và quần đảo tạo thành hệ thống tiền tiêu bảo
vệ đất liền, hệ thống căn cứ để các nước tiến ra biển và đại dương, trong thời
đại mới, đảo là điều kiện để khai thác có hiệu quả các nguồn lợi vùng biển, hải
đảo và thềm lục địa.
Hiện nay, thế giới đang bước vào thời kỳ Cách mạng công nghiệp lần
thứ tư, khoa học - công nghệ phát triển mạnh mẽ, giúp con người hiểu biết đầy
đủ hơn về tiềm năng, lợi ích từ biển; đồng thời tạo cho con người khả năng
khai thác những tiềm năng đó với quy mô lớn, hầu như ở mọi độ sâu và cả
trong lòng đất của đáy biển.
Hướng ra biển là xu thế tất yếu của nhiều quốc gia trên thế giới. Nửa đau
thể kỷ XX, con người mới chỉ khai thác bề mặt cùa biển là chủ yếu. Nửa sau
của thế kỷ XX, các quốc gia có nền khoa học tiên tiến đã phát huy thế mạnh
của mình để làm chủ biển gần và vươn tới các biển xa. Những thập niên đầu
của thế kỷ XXI, nhiều cuông quốc đã xây dựng chiến lược tiến ra biển, để khai
thác các nguồn lợi từ biển phục vụ cho lợi ích quốc gia. Nhiều học giả cho
rằng, ngày nay chúng ta đang bước vào thời đại mới - thời đại biển. Vì lẽ đó,
nhiều quốc gia đang hướng ra biển, coi biển là môi trường sống quan trọng
273