Page 902 - Trinh bay Dia chi Quang Yen (Ver-2020 online)

902  Ñòa chí Quaûng Yeân

4. Khái quát truyền thống yêu nước và đấu tranh cách mạng

Là vùng đất có lịch sử hình thành lâu đời, có vị trí địa kinh tế, địa chính trị chiến lược
quan trọng, Quảng Yên diễn ra nhiều sự kiện, chiến công lớn trong lịch sử dựng nước và
giữ nước của dân tộc. Dưới các triều đại phong kiến, nhân dân Quảng Yên đã tích cực
tham gia vận chuyển lương thực, nuôi dưỡng binh lính, chặt gỗ, chôn cọc trên sông, phối
hợp cùng quân đội mai phục, chặn đánh địch ở những nơi hiểm yếu... góp phần làm nên
những chiến công lừng lẫy, oanh liệt, vẻ vang trên dòng sông Bạch Đằng lịch sử.

Phát huy truyền thống của cha ông, các thế hệ nhân dân Quảng Yên đoàn kết, anh
dũng kiên cường chiến đấu, góp phần cùng quân dân cả nước đánh thắng thực dân
Pháp, đế quốc Mỹ và tham gia cuộc chiến tranh biên giới bảo vệ Tổ quốc.
Năm 1883, sau khi chiếm Hải Phòng, Hòn Gai, thực dân Pháp tiến đánh Quảng Yên,

khống chế tuyến đường giao thông nối Hòn Gai với Hải Phòng và cả nước. Mặc dù triều
đình Nhà Nguyễn bạc nhược, để cho thực dân Pháp chiếm đóng Quảng Yên, song nhân
dân Quảng Yên không chịu khuất phục, kiên cường tham gia các cuộc khởi nghĩa chống
thực dân Pháp do Đốc Tít, Lưu Kỳ, Lãnh Pha, Lãnh Hy, Đề Hồng... lãnh đạo ở vùng
Đông Bắc. Các cuộc khởi nghĩa tuy không thành công nhưng đã tô thắm thêm truyền
thống yêu nước, anh dũng chống giặc ngoại xâm của nhân dân Quảng Yên.

Tháng 02/1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, đánh dấu bước ngoặt quan trọng
của cách mạng Việt Nam, chấm dứt khủng hoảng về đường lối chính trị và con đường
cứu nước. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân Quảng Yên đoàn kết, thống nhất một
lòng cùng nhân dân cả nước tham gia khởi nghĩa, đánh đuổi thực dân, giành lại độc lập,
tự do cho quê hương, đất nước. Ngày 20/7/1945, quân cách mạng nhanh chóng đột nhập
vào thị xã đánh chiếm dinh Tỉnh trưởng, các cơ quan Bưu điện, Tòa án, Kho bạc... phá
nhà lao, giải phóng tù chính trị... Với chiến thắng vang dội, Quảng Yên trở thành tỉnh lỵ
đầu tiên trong cả nước được giải phóng, cổ vũ các địa phương khác đứng lên khởi nghĩa
giành chính quyền.

Trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, tỉnh lỵ Quảng Yên là nơi tập
trung rất nhiều binh lực của thực dân Pháp: bọn ngụy quyền, phòng nhì và các tổ chức
phản động đều làm việc tại đây, gây nhiều khó khăn cho hoạt động cách mạng. Tuy bị
kìm kẹp, khủng bố tinh thần nhưng quân và dân Quảng Yên luôn giữ vững niềm tin
vào sự lãnh đạo của Đảng và chính quyền cách mạng, kiên cường đấu tranh, không sợ
hy sinh, gian khổ. Nhân dân Quảng Yên đã thọc sâu vào trong lòng địch, xây dựng cơ
sở, giáo dục và vận động binh lính phản đối chiến tranh, đào ngũ, ra ngũ. Nhiều đội
quân tình báo, quân báo, công an hoạt động thầm lặng, bám sát mọi hoạt động của
địch, cung cấp tin tức quan trọng cho chính quyền và quân đội, tạo tiền đề cho thắng
lợi của Chiến dịch Đường 18, Chiến dịch Hà Nam Ninh và Chiến dịch Đông Xuân
1953 - 1954.

Tổng kết cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, quân và dân Quảng Yên đã tiêu
diệt và làm bị thương trên 500 tên địch, phá hoại trên 20 xe ô tô và phương tiện chiến
tranh; tiêu diệt nhiều tay sai phản động. Để có được những chiến công đó, hàng chục