Page 108 - Kelompok_Kompetensi_G_Makarya_Sembrama_Wacana_Puisi_miwah_Geguritan
P. 108

Jawi  duk  pangaruh  agama  Hinduné  kantun  kukuh,  tur  sané  mangkin  pikolih

                        kasusastraan  Jawi  punika  akéhan  kalanturang  lan  katami  ring  Bali,  punika
                        mawinan pulau Bali sané alit puniki pinaka panglantur kasusastraan jawa kuna,
                        tur pinaka pawaris papineh-papineh sané embas saking kabudayan Jawa Hindu.


                            Satiosan  punika,  saking  uratian  pamerintah  Bali,  kasusastran  Bali  sané
                        akéhan  kasurat  ring  lontar  taler  kapiara  ring  makumiwahg-kumiwahg

                        perpustakaan  Universitas  muah  instansi  pemerintah  Bali,  makadi  :  Gedong
                        Kertya ring Buleleng, Fak . Sastra  Udayana, Perpustakaan Lontar Unud, Univ.
                        Dwijendra,  Univ.  Hindu  Indonesia,  Museum  Bali,  taler  ring  Dinas  Kebudayan

                        Provinsi Bali. Wéntennyané uratian sané becik punika , makawinan kasusastran
                        Bali  kantun  nglimbak  ngantos  mangkin,  napi  ké  kawaca,  katedun,  kakawi,

                        kapireng, kabligbagang, sané makranan kantun maurip kasusastran Bali punika
                        ring pakraman.


                            Indik  dagingnyané,  kasusastran  Bali  kaingkupin  antuk  makumiwahg-
                        kumiwahg  pangweruhan,  sané  jangkep  kajangkepin  duk  abad  ka-9  Maséhi,
                        ngantos abad mangkin, minakadinyané : wéda, agama ,wariga, itihasa, babad,

                        usada,  tantri, miwah sané tiosan, tur kawéntenan kasusastran punika sampun
                        nglintangin   makumiwahg-kumiwahg       masa,    ngantos    kawewehin     malih
                        embasnyané  kasusastran-kasusastran  anyar  minakadi  satua  bawak,  satua

                        lantang, lelampahan, miwah Puisi Bali Anyar. Punika mawinan Kasusastran Bali
                        rauh  mangkin  durung  wénten  watesannyané  sané  pastika  ngenénin  indik
                        wewimiwahgannyané.


                            Yéning  selehin  daging  artos  parinama  kasusastran  wantah  mawit  saking
                        kruna  lingga  sastra.  Kruna  sastra  (úàstra  ;  sanskrit)  pinaka  wangun  pasang

                        pageh ring sajroning basa Bali,  polih pangater [su -] raris polih konfiks [ka - an]
                        dados  kruna  tiron  kasusastraan.  Kruna  sastra  sané  mateges  „ajah-ajahan‟,

                        ‟kawruhan‟, polih pangater [su -] sané mateges „luih‟, ‟becik‟, miwah konfiks [ka -
                        an] sané nyinahang artos kawéntenan. Dadosnyané kruna kasusastran mateges
                        kawéntenan  utawi  kawruhan    sané  luih  utawi  becik  tur mabuat.  Ring  sajroning

                        panglimbakannyané,  kasusastran  Bali  salian  sané  katami  marupa  kasusatran
                        kuna, sané nganggé basa : Jawa Kuna, Kawi, Jawi Tengahan, Bali Kawi, taler

                        wénten sané nganggé basa Melayu miwah sasak.



                            96
   103   104   105   106   107   108   109   110   111   112   113