Page 110 - Kelompok_Kompetensi_G_Makarya_Sembrama_Wacana_Puisi_miwah_Geguritan
P. 110

5. Puisi Bali Anyar

                        5.1. Sejarah Kawéntenan Puisi Bali Modéren


                               Puisi ring sastra Bali modéren nénten ja matiosan ring puisi sané wénten
                        ring sastra Indonésia utawi sastra-sastra saking duranagara. Santukan Puisi Bali

                        Modéren  kasujatian  nyané  mawit  saking  panglingbak  kasusastraan  ring  dura
                        negara. Manut Tarigan (1984: 4) kruna puisi punika mawit saking basa Yunani
                        “poesis”  sané  mateges  mangripta.  Mangripta  iriki  mapaiketan  ring  sahananing

                        rariptan  sané  maprakanti  ring  wawimiwahgan  seni.  Sayan  sué  teges  puisiné
                        punika  sayan  nguremiwahg,  sané  dumun  mateges  mangripta  (menciptakan)

                        kasuén-suén  dados  sahananing  pangriptan  sané  mapaiketan  ring  seni  sastra
                        utawi ngolah kruna mangda dados lengkara manut wirama (rima, irama, sajak)
                        miwah basita paribasa (kata kiasan).


                               Yéning  nganutin  Sayuti  (2002:24)  puisi  inggih  punika  seni  sastra  sané
                        daging  nyané  indik  kahuripan  sané  kawangun  antuk  makumiwahg-kumiwahg

                        kruna  miwah  basita  paribasa.  Yening  sakadi  Suryaman  (2005:20)  puisi  punika
                        wantah  genah  nyobiahang  sakancan  rasa,  unteng  pikayun,  nada,  wirama,

                        penampén  panca  indra,  sané  kawangun  antuk  kruna  sané  cendet  nanging
                        mabuat pisan daging nyané. Nurgiantoro (2005: 26-27) taler maosang indik puisi
                        wantah sahananing susastra sané madaging kalengutan basa mangda prasIda

                        nincap  molihang  kalanguan  (langö).  Basa  sané  kaanggén  nyurat  puisi  wantah
                        basa  sané  cendet,  lengkarané  nénten  ja  panjang  nanging  prasIda  ngawedar
                        daging-daging  pikayunan  sang  sané  nyurat.  Nincapang  sahananing  kawigunan

                        basa mangda jakti-jakti ngamolihang rasa sané ngulangunin.

                               Panglimbak  Puisi  Bali  Modéren  nénten  prasIda  kapasahang  ring

                        kawéntenan pendidikan formal utawi sekolahan sané kawangun olih pamréntah
                        Welanmiwahé.  Para  jana  ring  Bali  sané  polih  galah  ngruruh  kadiatmikan  ring
                        sekolah-sekolah Welanda polih paplajahan sastra modéren sané nglimbak ring

                        Barat utawi Eropa. Sané patut titénin, kawéntenan Puisi Bali Modéren matiosan
                        pisan ring kawéntenan puisi ring sastra Indonésia. Yening ring sastra Indonésia,

                        puisi  sané  modéren  punika  wantah  panglimbak saking  puisi  Melayu  tradisional
                        utawi pantun. Matiosan pisan ring kawéntenan Puisi Bali Modéren sané embas
                        jakti-jakti  saking  adaptasi  puisi  modéren  ring  Barat.  Nénten  wénten  proses



                            98
   105   106   107   108   109   110   111   112   113   114   115