Page 128 - Kelompok_Kompetensi_G_Makarya_Sembrama_Wacana_Puisi_miwah_Geguritan
P. 128

2. Paribasa Bali

                               Paribasa Bali inggih punika rerasmén basa pinaka panglengut bebaosan
                        utawi  gegonjakan  sané  kanggén  piranti  ngwedar  daging  pikayunan,  nganggén
                        imba-imba. Ri kala maosang kahanan jadma, kaimbayang antuk kahanan barang

                        utawi  buron.  Puniki  pacang  prasIda  ngwetuang  pakayunan  seneng,  jengah,
                        duka, utawi éling.
                               Kawéntenan  paribasa  Baliné  ngranjing  ring  susastra  tutur  „lisan‟,  rauh

                        mangkin  kantun  maurip.  Ketut  Ginarsa  (1985)  maosang  nganggén  murda
                        Paribasa Bali sané kamedalang antuk Balai Penelitian Bahasa Singaraja. Wayan

                        Simpen,  A.B  (1982)  maosang  nganggén  murda  Bhasita  Paribasa,  kamedalang
                        antuk  PT  Mabakti  Denpasar,  Nengah  Tinggen  (1988)  nganggén  murda  Anéka
                        Rupa Paribasa Bali, kamedalang antuk Percétakan Rhika Dewata Singaraja.


                        2. Paribasa Bali
                                  Majalaran  kawéntenan  buku-buku  sané  kabaos  iwawu,  rauh  mangkin

                        kawéntenan  paribasa  Baliné  kaepah  dados  nembelas,  inggih  punika:  (1)
                        sesonggan,  (2)  senggakan,  (3)  sloka,  (4)  sawangan,  (5)  pepinmiwah,  (6)
                        sesimbing, (7) sesemon, (8) cimpemiwah, (9) raos ngempelin, (10) wangsalan,

                        (11) parikan, (12) bladbamiwah, (13) cangkriman, (14) cangkitan, (15) tingkesan,
                        miwah (16) sesapan.


                        2.1 Sesonggan
                           Sesonggan  inggih  punika  palambang  kahanan  utawi  polah  jadma  sané

                        kaimbangang ring kahanan miwah polah barang utawi buron. (Keadaan manusia
                        dibandingkan dengan keadaan barang atau manusia). Upami:


                              Sikep layah desek pitik
                               Suksemannyané : buka anaké kacunduk ngajak dadoyané

                          2.2 Senggakan
                                  Sesanggakan  puniki  bebaosan  sané  kanggén  palambang  utawi
                        sesimbing  ring  kahanan  polah  jadma  sané  kaimbangang  ring  kahanan

                        polah barang utawi buron. Binanipun ring sesonggan, yéning senggakan
                        nganggén piranti kruna kadi, buka, utawi luir.Upami:





                            116
   123   124   125   126   127   128   129   130   131   132   133