Page 144 - Kelompok_Kompetensi_G_Makarya_Sembrama_Wacana_Puisi_miwah_Geguritan
P. 144

Pikobet lengkara sané sering wantah lengkara sané untengnyané nénten teges

                        utawi nénten madué unteng.


                        Maosang  indik  tata  tulis,  wiakti  miwahgan-miwahgan  méweh.  Yéning  baosang
                        miwahgan,  tata  tulis  wantah  indik  nyurat.  Sampun  wénten  uger-ugernyané.
                        Nanging sapunika, akéh sané nénten urati ring uger-uger ri kala nyurat. Yéning

                        urati ring uger-uger, pastika i raga pacang mawali ngayun-ngayunin malih ri kala
                        nyurat.  Ring  sapunapiné  uger-ugeré  nénten  ja  pastika.  Punika  taler  sering
                        ngawinang  i  raga  iwang  ri  kala  nyurat.  Ring  indik  tata  tulis  i  raga  prasIda

                        maosang  iwang  lan  patut  riantukan  ring  tata  tulis  wénten  uger-uger  sané
                        ngiwangang miwah matutang.


                        Pikobet anyar ring basa Bali ngeninin tata tulis puniki makéh pisan. Akéhnyané

                        kruna saking basa asing sané kaselang lan kaanggé ring basa  Bali ngawinang
                        pikobet puniki akéh taler. Sakadi photocopy (basa Inggris), kaselang lan kaanut-
                        adungang  (kasesuaiang)  ring  basa  Indonésia  dados fotokopi,  /ph/ dados  /f/,  /c/

                        dados  /k/,  lan /y/dados /i/. Raris  yéning  kasurat  ring  basa  Bali  nganggé  aksara
                        Latin dados napi?

                        Sajeroning nyurat basa Bali nganggé aksara  Latin, basa Bali nénten madué /f/
                        utawi    aksara /f/ nénten   kaanggé.     Punika     mawinan     sané     patut
                        wantah potokopi. Yéning  nyurat  sakadi  punika  (nyurat potokopi),  minab  i  raga

                        pacang  marasa  kimud.  Takut  kandikayang  nénten  uning  ring /f/ utawi  nénten
                        prasIda ngucapang [éf].
                        Ngeninin indik wangun kruna, akéh kruna basa Bali sané taler saking kruna asing

                        sané  méweh  antuk  ngabungang  sareng  pangater  basa  Bali.  Kruna  basa
                        Inggris cancel sering kaanggé ring basa lisan. Ungkuran taler kaanggé ring basa
                        tulis.  Sapatutnyané  yéning  surat  ring  basa  Bali  dados kénsel, nénten  malih

                        kasurat cancel (macetak miring, nyinahang kruna asing). Sapunapi yéning kruna
                        punika kawewehin antuk ke-ang?

                        Wénten  sané  nyurat ka-cancel-ang. Sané  patut  wantah kakénselang. Surat
                        kémanten sakadi cara pangucapannyané.
                        Maosang  indik  lengkara,  ungkuran  piniki  sajeroning  sesuratan  akéh  lengkara

                        basa Baliné sané nénten jangkep. Puniki minab riantukan i raga biasa nganggé






                            132
   139   140   141   142   143   144   145   146   147   148   149