Page 143 - Kelompok_Kompetensi_G_Makarya_Sembrama_Wacana_Puisi_miwah_Geguritan
P. 143

Pikobet Anyar ring Basa Bali

                                      kaambil saking https://imadesudiana.wordpress.com/

                        Saluiring  basa,  basa  Bali  taler,  yadiastun  madué  uger-uger  sajeroning mabasa

                        (lisan wiadin tulisan) pastika medué pikobet. Uger-uger basa, sakadi uger-uger
                        basa  Bali  punika,  maosang  indik  bantang-bantang  kémanten.  Indik  sané  alit-

                        alitnyané nénten kabaosang. Punika mawinan lianan ring uger-uger sané umum,
                        patut  kakaryanin  malih  uger-uger  sané  niri.  Wénten  uger-uger  umum,  wenten
                        uger-uger niri.


                        Para wikané maosang basa punika setata nglimbak nganutin panglimbak jagat,

                        nganutin taler pamineh lan budaya sang sané nganggé (panutur) basa punika.
                        Indiké  punika  kabaos  ngawinang  pikobet  sajeroning  basa  punika.  Pikobet

                        sajeroning mabasa boya ja ngawinang kaon basa punika, pikobet punika wantah
                        prasIda ngawinang basa punika sugih lan sayan nyugihang.


                        Indik nganggé kruna lan lengkara sajeroning mabasa Bali taler sering ngawinang
                        pikobet.  Yéning  seleh-selehin  sacara  sadarana,  makumiwahg  pikobet  punika

                        prasIda  kaklompokang  dados:  (1)  pikobet  ejaan  (tata  tulis);  (2)  pikobet  wentuk
                        kruna; lan (3) pikobet lengkara. Makatiga pikobet sané unggahang titiang puniki
                        mapaiketan ring basa tulis.


                        Ring basa tulis, tata tulis mabuat pisan. Sané mabuat kauratiang inggih punika

                        ngeninin panulisan aksara (Latin), panulisan wentuk kruna, panulisan kruna sané
                        kaselang  saking  basa  tiosan,  panulisan   singkatan  lan  akronim,  miwah  tanda
                        (cecirén) wewacén.


                        Pikobet  wentuk  kruna  maiketan  ring  ngwentuk  kruna  sané  anyar.  Kruna-kruna

                        anyar  sampun  akéh  kaanggé  ri  kala  nyurat.  Kruna-kruna  anyar  sané  kaanggé
                        ungkuran  puniki  akéh  sané  durung  kaunggahang  ring  kamus.  Kruna-kruna

                        punika akéhan kasurat nganutin sang sané nyurat.




                                                                                                                                131
   138   139   140   141   142   143   144   145   146   147   148