Page 275 - cea5e377cf074960b98d88a2154294d3_1_tmp

Lê Đình Cai * CHIẾN TRANH QUỐC CỘNG TẠI VIỆT NAM 1954-1975

hải và trên các khu vực quanh Sài Gòn. Mặt trận nặng nhất là
Quảng Trị, một tỉnh thuộc địa đầu giới tuyến bị cộng sản cho xe
tăng tấn công ồ ạt. Quảng Trị bị thất thủ và dân chúng bỏ nhà cửa
ruộng vườn chạy loạn về Huế và bị thương vong rất nhiều vì đạn
pháo của cộng sản trên Quốc lộ I (mà bây giờ được ghi nhận như là
"Đại Lộ Kinh Hoàng" của mùa Hè đỏ lửa). Tình hình VNCH hết
sức nguy ngập. TT Nixon bèn ra lệnh oanh tạc trở lại Vinh, Hà Nội
và Hải Phòng (5-5-1972) và phong tỏa hải cảng Hải Phòng bằng
cách thả mìn xuống các cửa bể bắt đầu từ ngày 8-5-1972. Bấy giờ
TT Nixon quyết định rằng chỉ có một hành động dứt khoát chống
lại Bắc Việt mới ngăn chặn được cộng sản xâm lăng miền Nam.
Trong thực tế, sáng kiến quân sự của Nixon đã đạt được hai mục
tiêu tâm lý mà ông nhắm đến: bảo đảm với TT Thiệu rằng dù hiệp
ước tương lai như thế nào thì Hoa Kỳ vẫn tiếp tục bảo vệ ông ta;
cho Bắc Việt thấy rằng Hoa Kỳ sẵn sàng dội bom Bắc Việt một lần
nữa nếu họ vi phạm một sự dàn xếp cuối cùng.
Câu hỏi trọng yếu vào lúc này là liệu Liên Xô sẽ phản ứng ra
sao? Nixon phải gặp Brezhnev ở Mạc Tư Khoa vào mùa xuân này,
để bàn cãi những vấn đề quốc tế như là việc kiểm soát vũ khí hạch
tâm.
Kissinger đã bí mật đi Mạc Tư Khoa để sắp đặt cuộc họp
thượng đỉnh này. Nixon bị ám ảnh bởi vấn đề Việt Nam, sẵn sàng
hủy bỏ cuộc gặp gỡ trừ phi Brezhnev thuyết phục được CSBV
chấp nhận một nền hòa bình hợp lý cho cả đôi bên. "Dù gì xảy ra
chăng nữa" Nixon nhấn mạnh "chúng ta cũng không thể thua cuộc
chiến này. Hội nghị thượng đỉnh này không đáng con mẹ gì cả nếu
cái giá phải trả là thua cuộc ở Việt Nam" (Whatever else happens,
we cannot lose this war. The summit isn't worth a damm if the
price for it is losing in Vietnam) (54). Nixon đã chỉ thị cho
Kissinger lưu ý Brezhnev rằng chỉ vấn đề Việt Nam thôi sẽ quyết
định mối bang giao giữa Hoa Kỳ và Liên Xô; nếu y tỏ ra ngoan cố
thì ông phải xếp hành lý và về ngay. Kissinger thì có quan điểm
uyển chuyển hơn, ông sợ rằng nếu hủy bỏ cuộc họp thượng đỉnh
giữa Nixon và Brezhnev sẽ tạo ra mối nguy hiểm cho cán cân
quyền lực thế giới. Hơn nữa, Kissinger tỏ dấu nghi ngờ mức độ
của ảnh hưởng Sô Viết lên Hà Nội. Khác với Nixon, Kissinger

274