Page 276 - cea5e377cf074960b98d88a2154294d3_1_tmp
P. 276
Lê Đình Cai * CHIẾN TRANH QUỐC CỘNG TẠI VIỆT NAM 1954-1975
không tin vào sự thành công của chiến lược ràng buộc (linkage
strategy) mà Nixon đã đưa ra với Liên Xô.
Cuối cùng ngày 20-5-72, Nixon vẫn lên đường đi công du Mạc
Tư Khoa và mặc dù Hải Phòng đang bị thả mìn và những mục tiêu
quân sự quanh Hà Nội đang bị dội bom, Leonid Brezhnev vẫn
quyết định cho tiến hành hội nghị thượng đỉnh với Nixon.
Brezhnev đã quan tâm tới thỏa ước vũ khí chiến lược và mậu
dịch với Hoa Kỳ hơn là đến cuộc chiến của Bắc Việt tại miền Nam
Việt Nam; ngoài ra ông cũng muốn làm giảm ảnh hưởng chuyến
viếng thăm Hoa Lục trước đấy của Nixon. Tại hội nghị thượng
đỉnh, diễn ra từ 22-5 đến 1-6-72 có 4 phiên họp riêng về Việt Nam,
kể cả một phiên nhục mạ nhau tàn tệ ở ngôi nhà nghỉ mát của
Brezhnev: nơi đây tất cả ba nhà lãnh đạo Liên Xô Brezhnev,
Kosygin và Podgorny đều nặng lời chỉ trích Hoa Kỳ về việc leo
thang chiến tranh cũng như việc Hoa Kỳ ủng hộ TT Thiệu. Thiệu
bị Kosygin gọi xách mé là "người gọi là Tổng thống miền Nam
Việt Nam đó... kẻ chẳng do ai lựa chọn đó." Nixon trả miếng ngay,
hỏi là: "Thế ai đã lựa chọn tên chủ tịch Bắc Việt" Kosygin đáp:
"Toàn thể nhân dân". Nixon bảo Kosygin cứ nói tiếp, Kosygin nói
xong. Podgony lại tiếp tay tấn công. Nixon biện hộ hành động thả
mìn Hải Phòng của mình, và cho cấp lãnh đạo Sô Viết biết rằng kể
từ khi Bắc Việt khởi sự tấn công đến lúc đó đã có "30.000 thường
dân miền Nam, kể cả đàn bà và trẻ con, bị Bắc Việt giết hại bằng
vũ khí Sô Viết". Họ ngồi lắng nghe nhưng làm ngơ, rồi ngưng họp,
lên lầu, ngồi vào bàn tiệc linh đình, ăn uống pha trò, cười nói, kể
chuyện - cứ làm như phiên họp gay gắt vừa rồi ở dưới nhà không
hề xẩy ra.
Kissinger cũng họp với ngoại trưởng Gromyko ngày 25 tháng 5.
Lập trường của Nga Xô là họ có thể hứng chịu tình trạng hiện tại,
nghĩa là chấp nhận để Mỹ dội bom miền Bắc, ủng hộ Sài Gòn, và
giữ quân đội tại miền Nam cho đến khi nào có được hòa giải.
Kissinger cho biết là không nhất thiết Mỹ phải tiếp tục dội bom
cho tới khi nào mọi tù binh Mỹ được trả về hết. Điều này trái
ngược với bài diễn văn của Nixon hai tuần trước đó, lúc ông loan
báo là vụ dội bom và thả mìn sẽ tiếp tục chừng nào tù binh Mỹ còn
bị giam giữ.
Kissinger còn bào Gromyko rằng Hoa Kỳ sẵn sàng chấp nhận
275
