Page 36 - cea5e377cf074960b98d88a2154294d3_1_tmp

Lê Đình Cai * CHIẾN TRANH QUỐC CỘNG TẠI VIỆT NAM 1954-1975

còn đóng quân ở ngay giữa vùng quốc gia, nói đúng hơn là ở trong
lòng đất, trong những hang hầm đào dưới đất, mà mặt trên là quản
hạt, dinh trại của chính phủ VNCH, hay là của quân đội Mỹ (từ
năm 1965 trở đi). Đó là một khiá cạnh của cuộc chiến hồi
1960/1975 mà ít người hay biết.
Thỉnh thoảng lắm mới thấy nói phớt qua, như trong cuốn
Nguyễn Trân 1992, sđd, tr. 266 khoe: "Số cán bộ rất đông và như
lời ông Cố Vấn (Ngô Đình Nhu), chúng ta không thể bắt hết được.
Tuy nhiên kết qủa tôi (tỉnh trưởng Nguyễn Trân) thâu thập được ở
Định Tường trong hơn một năm nay (hồi 1957-58) cho phép tôi
nói rằng nếu tôi không bắt hết được chúng, thì ít ra tôi đã phá vỡ
hết các cơ sở của chúng... Các cán bộ chưa bị bắt phải sống chui
sống đụt ở bụi bờ, các hầm bí mật và bị dân chúng truy kích..."
Sự thực "những hầm bí mật" ấy không phải chỉ là những trú ẩn
nhỏ nhoi và tạm bợ, mà là cả một hệ thống hang hầm dài mấy trăm
cây số, có đầy đủ nhà thương, kho đạn, phòng ngủ, bếp "Hoàng
Cầm", có thể nuôi từng tiểu đoàn Việt Cộng trong mười mấy năm
dòng. Ông Trân không biết.
Đó là những tiết lộ của cuốn "Les Tunnels de Củ Chi" của hai
ông John Penycate và Tom Mangold là phóng viên của đài BBC đã
tới Việt nam các năm 1968 rồi 1978 và kế tiếp. Họ đã được phép
coi tận chỗ các hang hầm Củ Chi và phỏng vấn nhiều cán bộ cao
cấp Việt Cộng (bản chữ Anh năm 1985, bản dịch Pháp tại Paris,
nxb: Albin Michel 1986).
"Cuộc chiến tranh du kích chống Mỹ-Diệm tái diễn từ khoảng
giữa năm 1958, nên các hầm hố cũ của Việt Minh được chỉnh trang
lại dần dần và, hơn nữa, được cải thiện và bổ túc bằng một chương
trình kiến tạo rộng lớn, nhất là từ năm 1960 ở vùng III chiến thuật,
tức khu I.2 và I.4 của Việt Cộng là nơi chiến trường chính giữa
cộng sản và quốc gia.
Hồi chống Pháp nơi đó mới có chừng 48 cây số hang hầm,
đến năm 1965, khi quân đội Mỹ tới, hệ thống địa đạo đã kéo dài
đến hơn 200 cây.
Phong phú nhất là hệ thống hang hầm trong vùng quận Củ Chi,
là cửa ngõ Sài Gòn đối với cục R của Việt Cộng đóng ở Tây Ninh,
gần biên giới Việt Miên. Bộ tham mưu Việt Cộng của khu I.4 (Sài
Gòn-Gia Định) được đóng ở dưới hầm xã Phú Mỹ Hưng; Bộ tham

35