Page 22 - Cuộc đời và sự nghiệp Lê Lợi

Chính sách ruộng đất

Ngày 30 tháng 5 âm lịch năm 1429, ông sai định

hạng ruộng đất của các cộng sự người Việt của

quân Minh trước đây. Ngày 19 tháng 12 âm lịch

năm 1429, ông ra lệnh xã nào có nhiều ruộng đất

nhưng ít người, để bỏ hoang thì cho phép các quan

nơi đó cho những người không có ruộng ở các xã

khác đến cày cấy, người chủ ruộng xã đó không

được chiếm giữ rồi bỏ hoang. Ai vi phạm sẽ bị xử

theo tội cưỡng bức chiếm đoạt. Vào các năm Thuận

Thiên thứ 3 (1430) và 6 (1433), ông lại cho làm sổ

hộ tịch.

Theo sách Lịch triều hiến chương loại chí, chính

sách ruộng đất của Lê Thái Tổ gọi là phép quân

điền. Triều đình ra lệnh cho các phủ huyện khám

đo những ruộng đất đầm bãi công tư làm thành sổ

sách. Lại sắc cho các quan đại thần bàn định số

ruộng cấp cho các quan, quân đội và nhân dân, từ

quan đại thần trở xuống, cho đến những người già

yếu, con mồ côi, bà góa và đàn ông, đàn bà trở lên,

theo thứ bậc khác nhau. Lại truyền cho các phủ,

huyện, xã, rằng nơi nào có ruộng đất nhiều mà dân

ít phải bỏ hoang, thì cho phép các quan bản hạt

được cho người không có ruộng ở xã khác đến cày

cấy. Điền chủ xã ấy không được chiếm đoạt mà bỏ

hoang, làm trái thì phạt. Chính sách đất đai của

vua Thái Tổ đã làm cho Đại Việt như lời nhận xét

của sử thần trong sách Đại Việt sử ký toàn thư:

"Vua mặc áo sớm, ăn cơm trưa, trải 10 năm mà

thiên hạ đại trị". Dân gian có câu ca dao về việc no

đủ, thịnh trị thời của vua Lê Thái Tổ, Lê Thái

“ Đời vua Thái Tổ, Thái Tông,
Tông: Thóc lúa đầy đồng, trâu chẳng buồn ăn.”